Бүтээлийн нэр
Үндсэн хуулийн нэмэлт өөрчлөлтийг үндсэн хуулийн цэц хянасан асуудалд хийсэн дүн шинжилгээ
Хэлбэр
Эрдэм шинжилгээний өгүүлэл
Салбар
Үндсэн хуулийн эрх зүй, Үндсэн хуулийн процесс
Бүтээлийн товч
Монгол Улсын Үндсэн хуулийн жаран дөрөвдүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт “Монгол Улсын Үндсэн хуулийн цэц бол Үндсэн хуулийн биелэлтэд дээд хяналт тавих, түүний заалтыг зөрчсөн тухай дүгнэлт гаргах, маргааныг магадлан шийдвэрлэх бүрэн эрх бүхий байгууллага, Үндсэн хуулийг чандлан сахиулах баталгаа мөн” гэж заасныг үндэслэн 2019.11.24-ний өдөр баталсан Үндсэн хуулийн нэмэлт, өөрчлөлтийн зарим заалт Үндсэн хууль зөрчсөн эсэх маргааныг 2022 оны 8 дугаар сарын 15-ны өдөр Үндсэн хуулийн цэцийн их суудлын хуралдаанаар хэлэлцэж, хуралдаанаараа 2 тоот дугаартай тогтоолыг гаргасан бөгөөд “Монгол Улсын Үндсэн хуульд оруулсан нэмэлт, өөрчлөлтийн зарим заалт Үндсэн хуулийн холбогдох заалтыг зөрчсөн” гэж үзсэн нь олон нийтэд маргаан дагуулсан хэвээр байна.
Энэхүү ажлаар Үндсэн хуулийн нэмэлт, өөрчлөлтийг Үндсэн хуулийн цэц /цаашид “ҮХЦ” гэх/ хянах онолын тухай, Үндсэн хуулийн нэмэлт, өөрчлөлтийг Үндсэн хуулийн цэц хянах эрхтэй эсэх, ҮХЦ дээрх маргааныг хянахдаа процессын алдаа гаргасан эсэхэд дүн шинжилгээ хийж, санал дэвшүүлэн, харьцуулсан судалгаагаар Холбоо Бүгд Найрамлах Герман улс (ХБНГУ)-ын Үндсэн хуулийн шүүх нэмэлт, өөрчлөлтийг хянах эсэх асуудлыг авч үзсэн болно.
Түлхүүр үг
Үндсэн хууль, Үндсэн хуулийн цэц, шүүх, процесс, магадлал, дүгнэлт, тогтоол, нэмэлт өөрчлөлт
Бичигдсэн огноо
2023-01-10
Хуудсын тоо
8
Хэл
Монгол
Байршуулсан огноо
2023-01-11
Товч мэдээлэл үзсэн
2510
Бүрэн эхээр нь үзсэн
108
Эшлэлийн тоо
24
Санал болгож буй эшлэлийн загвар
Д.Отгонбаяр “Үндсэн хуулийн нэмэлт өөрчлөлтийг үндсэн хуулийн цэц хянасан асуудалд хийсэн дүн шинжилгээ” (2023), ... дахь/дэх тал. Legaldata-аас унших боломжтой: https://legaldata.mn/b/1448
Цуглуулганд нэмэх
Бүтээлийг цуглуулгандaa нэмэхийн тулд нэвтэрсэн байх шаардлагатай.
Бүртгэлтэй бол нэвтрэх | Бүртгэлгүй бол бүртгүүлэх
Эшлэлүүд

[1] Конституционное (государственное) право зарубежных стран, Общая часть, М., 1996, с.72.

[2] Конституционное (государственное) право зарубежных стран, Общая часть, М., 1996, с.7.

[3] Ц.Сарантуяа “Үндсэн хуулийн процессын эрх зүй” хоёр дахь хэвлэл.УБ.,2021, 13 дахь тал

[4] Монгол Улсын Үндсэн хуулийн Жаран дөрөвдүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэг “Монгол Улсын Үндсэн хуулийн цэц бол Үндсэн хуулийн биелэлтэд дээд хяналт тавих, түүний заалтыг зөрчсөн тухай дүгнэлт гаргах, маргааныг магадлан шийдвэрлэх бүрэн эрх бүхий байгууллага, Үндсэн хуулийг чандлан сахиулах баталгаа мөн”

[5] Yaniv Roznai “Unconstitutional Constitutional Amendments- The Migration and Success of a Constitutional idea”. American Journal of Comparative Law (2013). p.671

[6] Martin Loughlin, Foundations of Public Law 280-81 (2010)

[7] Thomas M.  Cooley, The Power to Amend the Federal Constitution, 2 MICH.L.J. 109, 118-20 (1893)

[8] Verfassungswidriges Verfassungsrecht (de-academic.com)

[9] See part IV of the judgment, supra note 184.

[10] Б.Чимид “Үндсэн хуулийн мэдлэг”.УБ.,2008, 403 дахь тал

[11] Үндсэн хуулийн цэцийн 2022.08.15-ны өдрийн №2 дугаартай тогтоолын үндэслэх хэсэг /https://legalinfo.mn/mn/detail?lawId=16530977997941/ Last visited on 28.12.2022

[12] 1/хууль, зарлиг, Улсын Их Хурал, Ерөнхийлөгчийн бусад шийдвэр, түүнчлэн Засгийн газрын шийдвэр, Монгол Улсын олон улсын гэрээ Үндсэн хуульд нийцэж байгаа эсэх;

2/ард нийтийн санал асуулга, Улсын Их Хурал, түүний гишүүний ба Ерөнхийлөгчийн сонгуулийн талаар сонгуулийн төв байгууллагын гаргасан шийдвэр Үндсэн хуульд нийцэж байгаа эсэх;

3/Ерөнхийлөгч, Улсын Их Хурлын дарга, гишүүн, Ерөнхий сайд, Засгийн газрын гишүүн, Улсын дээд шүүхийн Ерөнхий шүүгч, Улсын ерөнхий прокурор Үндсэн хууль зөрчсөн эсэх;

4/Ерөнхийлөгч, Улсын Их Хурлын дарга, Ерөнхий сайдыг огцруулах, Улсын Их Хурлын гишүүнийг эгүүлэн татах үндэслэл байгаа эсэх.

[13] ҮНДСЭН ХУУЛЬД ОРУУЛСАН НЭМЭЛТ,ӨӨРЧЛӨЛТ НЬ ҮНДСЭН ХУУЛЬ ЗӨРЧСӨН ЭСЭХ ТУХАЙ МАРГААНЫГ ЭЦЭСЛЭН ШИЙДВЭРЛЭСЭН ТУХАЙ /Тогтоол / (legalinfo.mn)

[14] Ц.Сарантуяа “Үндсэн хуулийн процессын эрх зүй” хоёр дахь хэвлэл.УБ.,2021, 168 дахь тал

[15] Тухайлбал, Constitutional Court decisions together with the reasons and some resolutions shall be published in the State Gazette within fifteen days of their adoption. The decisions shall enter into force three days after their publishing. The constitutional court of the Republic of Bulgaria. София, 2004, p.13

[16] Төрийн мэдээлэл эмхэтгэл: 2011 он, №3

[17] Монгол Улсын Үндсэн хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах журмын тухай хуулийн 5 дугаар зүйлийн 5.2.4 дэх хэсэг

[18] Ц.Сарантуяа ““Үндсэн хуулийн нэмэлт, өөрчлөлтийг үндсэн хуулийн шүүх (Цэц) хянах эсэх асуудал” (2022), 4 дэх тал./ https://legaldata.mn/b/1387/ Last visited on 28.12.2022

[19] Улсын Их Хурлын ээлжит бус чуулганыг 2022 оны 08 дугаар сарын 22-ноос 26-ны өдрүүдэд товлон зарлалаа (parliament.mn)

[20] Монгол Улсын Үндсэн хуулийн хорин тавдугаар зүйлийн 1.1 дэх хэсэг /МОНГОЛ УЛСЫН ҮНДСЭН ХУУЛЬ (legalinfo.mn)/

[21] Decision of Apr. 4, 1950, 2 Verwaltungs-Rechtsrechung No.65, quoted in Dietze, supra note 124, at 15-16

[22] Yaniv Roznai. Unconstitutional Constitutional Amendments- The Migration and Success of a Constitutional idea. 2013. P.676

[23] Gesetz zur Änderung des Grundgesetzes (Artikel 13), BGBl. I. 610

[24] Bundesverfassungsgericht - Entscheidungen - Vorschriften der Strafprozessordnung zur Durchführung der akustischen Überwachung von Wohnraum zu Strafverfolgungszwecken in wesentlichen Teilen verfassungswidrig - Ermächtigung zur gesetzlichen Einführung der akustischen Wohnraumüberwachung in GG Art 13 Abs 3 mit GG Art 79 Abs 3 iVm Art 1 Abs 1 vereinbar: Verstoß gegen die Menschenwürde, wenn der Kernbereich privater Lebensgestaltung nicht respektiert wird