Шүүх бүрэлдэхүүнд иргэдийн төлөөлөгчийг оролцуулах нь үндсэн хууль зөрчсөн эсэх асууудалд үндсэн хуулийн эрх зүйн үүднээс үнэлэлт өгөх нь (монгол улсын үндсэн хуулийн цэцийн 2013.11.13-ны өдрийн дүгнэлт болон япон улсын туршлага дээр үндэслэв)

Сүхбаатарын Сүхчулуун

Тус илтгэлийг монгол улсын хөдөлмөрийн баатар, ардын багш, гавъяат хуульч Б.Чимидийн нэрэмжит эрдэм шинжилгээний бага хуралд зориулан бичсэн болно.

Эрдэм шинжилгээний өгүүлэл

Шүүх эрх мэдэл

Монгол Улсын Их Хурал шүүх эрх мэдлийн шинэтгэлийн хүрээнд 2012.05.22-ны өдөр “Шүүхийн иргэдийн төлөөлөгчийн эрх зүйн байдлын тухай хууль”-ийг батлаж, 2013.04.15-ны өдрөөс эхлэн дагаж мөрдөхөөр хуульчилсан билээ. Гэтэл уг хуулийн 3.3.1 болон 12.1 дэх заалт нь үндсэн хуулийн 49.2 дэх заалтыг зөрчсөн эсэх тухай маргаан үндсэн хуулийн цэц дээр өрнөж, 2013.11.13-ны өдрийн дүгнэлтээр “Шүүхийн иргэдийн төлөөлөгчийн эрх зүйн байдлын тухай хууль”-ийн холбогдох заалт үндсэн хууль зөрчсөн болохыг тогтоож, тухайн заалтын үйлчлэлийг түдгэлзүүлсэн байна.
Үндсэн хуулийн цэцэд маргаан хянан шийдвэрлэх ажиллагааны тухай хуульд заасны дагуу үндсэн хуулийн цэцийн дүгнэлтийг улсын их хуралд хүргүүлсэн боловч тус дүгнэлтийг хүлээн зөвшөөрөхгүй болохоо мэдэгдсэн тул үндсэн хуулийн цэцийн их суудлын хуралдаан 2013.12.20-ны өдөр болох байсан ч хүндэтгэн үзэх шалтгааны улмаас 2014.01.08-ны өдөр хүртэл хойшилсон байна. Үндсэн хуулийн цэц их суудлын хуралдаанаар тус маргааныг хэлэлцээд шитэзбтхуулийн холбогдох заалт үндсэн хууль зөрчсөн хэмээн тогтоол гаргажээ.
Хэдийгээр Үндсэн хуулийн цэцийн тогтоол эцсийн шийдвэр ч дээрх асуудалд судлаач оюутны зүгээс иргэдийн төлөөөлөгчийг шүүх бүрэлдэхүүнд оролцуулан хэрэг маргааныг хянан шийдвэрлэх нь үндсэн хуулийн зүйл, заалттай зөрчилдөж байгаа эсэх асуудалд үндсэн хуулийн эрх зүйн үүднээс дүгнэлт өгөхийг зорьсон болно. Үүний тулд үндсэн хуулийн цэцээс тус дүгнэлтэд заасан онолын үндэслэгээ болон япон улс дахь шүүх бүрэлдэхүүнд иргэдийн төлөөлөгчийг оролцуулах тогтолцооны үндсэн хуулийн зөрчлийг дэмждэг болон үгүйсгэдэг онолын үндэслэлийг дэвшүүлж, илтгэгчийн зүгээс дүгнэлт, саналыг дэвшүүлсэн болно.

шүүх, шүүх эрх мэдэл, шүүхийн иргэдийн төлөөлөгч, тангарагтны шүүх, мэргэжлийн бус шүүгч, lay judge

2013-05-19

10

Монгол

Бүрэн эхээр нь үзэх

2017-05-23

6851

184

22

С.Сүхчулуун “Шүүх бүрэлдэхүүнд иргэдийн төлөөлөгчийг оролцуулах нь үндсэн хууль зөрчсөн эсэх асууудалд үндсэн хуулийн эрх зүйн үүднээс үнэлэлт өгөх нь (монгол улсын үндсэн хуулийн цэцийн 2013.11.13-ны өдрийн дүгнэлт болон япон улсын туршлага дээр үндэслэв)” (2013), ... дахь/дэх тал. Legaldata-аас унших боломжтой: https://legaldata.mn/b/243

Бүтээлийг цуглуулгандaa нэмэхийн тулд нэвтэрсэн байх шаардлагатай.
Бүртгэлтэй бол нэвтрэх | Бүртгэлгүй бол бүртгүүлэх