COVID-19 халдварт вирусын эсрэг тэмцэл нь ердийн үед эргэлзээгүйгээр Үндсэн хуулийн хувьд асуудал дагуулах онцгой арга хэмжээг хэрэгжүүлэх нөхцөл байдалд олон улс орныг, түүн дундаа либериал ардчилалтай улсыг ч ялгаагүй хөтлөж байна.

Дэлхий даяар олон улс орнууд бүрэн тусгаарлах хорио цээр тогтоож, гар утсаар дамжуулан олон нийтийг хяналтанд оруулан мөшгиж, шашны үйлчилгээг түдгэлзүүлж, аялал жуулчлалыг хязгаарлаж, цэргийн хүчээр тусгаарлах дэг журмыг сахиулж байгаа үйл явдлын гэрч өнөөдөр бид болж байна.

Эдгээр арга хэмжээг олон нийтээр ихээхэн дэмжиж байгаа боловч зарим судлаачид, идэвхитнүүд эдгээр арга хэмжээ нь урт хугацаандаа иргэний эрх чөлөө, Үндсэн хуулийн ардчиллыг дордуулахад хүргэж болзошгүй хэмээн болгоомжилж байна.

Энэхүү товч эссэнд бид улс орон бүрт нарийвчлан зохицуулалт нь харилцан адилгүй өөр хэдий ч COVID-19 үед хэрэгжүүлэх арга хэмжээний хууль зүйн өргөн хүрээний гурван үндэслэл байгаа болохыг тодорхойлов. (1) Үндсэн хуульд заасны дагуу онц байдал зарлах, (2) нийгмийн эрүүл мэнд эсвэл гамшгийн тухай хүчин төгөлдөр үндэсний хууль тогтоомжийг ашиглах (3) онц байдал зарлах тухай шинэ хууль батлах юм. Энэхүү эссэгээр нэрлэсэн өргөн хүрээний зорилгыг дэлгэрүүлэн тайлбарлаж, хууль дээдлэх ёс, иргэний эрх чөлөөг хязгаарлах эрсдэл байгаа эсэхийг үнэлэх болно.

үндсэн эрх, харьцуулсан үндсэн хууль, хууль дээдлэх ёс, иргэний эрх чөлөөг хязгаарлах эрсдэл, онц байдал зарлах, хүчин төгөлдөр хууль тогтоомжийг хэрэглэх, онц байдлын тухай шинэ хууль батлах