Бүтээлийн нэр
Монгол Улсын Үндсэн хуулийн цэцийн онцлог, эрх зүйн харьцуулалт
Зохиогч
Хэлбэр
Эрдэм шинжилгээний өгүүлэл
Салбар
Үндсэн хуулийн эрх зүй,
Үндсэн хуулийн процесс
Бүтээлийн товч
1992 оны Үндсэн хуулиар Монголд анх "Цэц" хэмээх оноосон нэртэй Үндсэн хуулийн шүүх байгуулагдсанаар монголын төрийн байгуулал нэгэн шинэ институтээр нэмэгдэж манай улс улмаар дэлхийн ардчилсан тогтолцоот улс орнуудын зүгт шийдвэрлэх алхамыг хийсэн юм.
Ийнхүү шинэ институт мөн чанартаа дэлхийн улсуудад байдаг Үндсэн хуулийн шүүхүүдийн адил төрийн байгууллагын хосолсон шинжийг өөртөө агуулсан өвөрмөц нэгэн байгууллага болсон. Учир нь Үндсэн хуулийн цэц:
нэгд, үйл ажиллагаандаа шүүхийн байгууллагын шинжийг бүхэлд нь агуулсан шүүх болон цогцлогдож Үндсэн хуулийг хэрэглэж эцсийн шийдвэр гаргах монополийг өөртөө агуулах болсон. хоёрт, Цэц төрийн эрх мэдлийг хэрэгжүүлэхэд оролцдогоороо парламент, засгийн газар, ерөнхийлөгчийн нэгэн адил Үндсэн хуулийн шинж чанартай байгууллага болон төлөвшиж дэлхийн улс орнуудын Үндсэн хуулийн шүүхүүдийн жишигт ойртлоо. Энэ шинжээрээ аливаа Үндсэн хуулийн шүүх бусад шүүхээс, түүний дотор ердийн шүүхээс ялгагддаг хэмээн үздэг билээ.
Үндсэн хуулийн цэц байгуулагдаад 10 жил болж байна. Энэ хугацаанд цэц шүүх мөн эсэх, Үндсэн хуульд төрийн ямар субьект албан ёсны бөгөөд эцсийн тайлбарыг өгдөг, Үндсэн хуулийн тайлбар гэж юу болох зэрэг хэд хэдэн асуудлаар монголын төр, түүний өндөр хэмжээний албан тушаалтан хоорондоо санал зөрөлдөж байлаа. Эдгээрээс үүдэн дээрх 10 жилийн хугацаанд үндсэндээ нэг мөр ойлгогдож эхэлсэн, энэ талаарх маргаан намжсан зэргийг чухамхүү Үндсэн хуулийн цэцийн өөрийнх нь гүйцэтгэсэн үүрэг, гаргасан зөв мөр, дээрх асуудлаар судалгаа хийдэг монгол болон гадаадын эрдэмтдийн оруулсан хувь нэмэртэй холбон үзүүштэй.
Харамсалтай нь нийгэм бүхэлдээ тийм ч хурдацтай хөгждөггүй юм байна. Дэлхийн хууль зүйн шинжлэх ухаанд хэдийнээ нэг мөр болсон ойлголтууд ч гэсэн шилжилтийн бэрхшээлийг амсаж буй манай улсад, нийт иргэдийн, зарим тохиолдолд мөн хуульчдын ухамсарт нэн аажмаар нэвтэрдэг юм байна гэдгийг өнгөрсөн 10 жилийн дээрх жишээнүүдэд харлаа.
Ийнхүү шинэ институт мөн чанартаа дэлхийн улсуудад байдаг Үндсэн хуулийн шүүхүүдийн адил төрийн байгууллагын хосолсон шинжийг өөртөө агуулсан өвөрмөц нэгэн байгууллага болсон. Учир нь Үндсэн хуулийн цэц:
нэгд, үйл ажиллагаандаа шүүхийн байгууллагын шинжийг бүхэлд нь агуулсан шүүх болон цогцлогдож Үндсэн хуулийг хэрэглэж эцсийн шийдвэр гаргах монополийг өөртөө агуулах болсон. хоёрт, Цэц төрийн эрх мэдлийг хэрэгжүүлэхэд оролцдогоороо парламент, засгийн газар, ерөнхийлөгчийн нэгэн адил Үндсэн хуулийн шинж чанартай байгууллага болон төлөвшиж дэлхийн улс орнуудын Үндсэн хуулийн шүүхүүдийн жишигт ойртлоо. Энэ шинжээрээ аливаа Үндсэн хуулийн шүүх бусад шүүхээс, түүний дотор ердийн шүүхээс ялгагддаг хэмээн үздэг билээ.
Үндсэн хуулийн цэц байгуулагдаад 10 жил болж байна. Энэ хугацаанд цэц шүүх мөн эсэх, Үндсэн хуульд төрийн ямар субьект албан ёсны бөгөөд эцсийн тайлбарыг өгдөг, Үндсэн хуулийн тайлбар гэж юу болох зэрэг хэд хэдэн асуудлаар монголын төр, түүний өндөр хэмжээний албан тушаалтан хоорондоо санал зөрөлдөж байлаа. Эдгээрээс үүдэн дээрх 10 жилийн хугацаанд үндсэндээ нэг мөр ойлгогдож эхэлсэн, энэ талаарх маргаан намжсан зэргийг чухамхүү Үндсэн хуулийн цэцийн өөрийнх нь гүйцэтгэсэн үүрэг, гаргасан зөв мөр, дээрх асуудлаар судалгаа хийдэг монгол болон гадаадын эрдэмтдийн оруулсан хувь нэмэртэй холбон үзүүштэй.
Харамсалтай нь нийгэм бүхэлдээ тийм ч хурдацтай хөгждөггүй юм байна. Дэлхийн хууль зүйн шинжлэх ухаанд хэдийнээ нэг мөр болсон ойлголтууд ч гэсэн шилжилтийн бэрхшээлийг амсаж буй манай улсад, нийт иргэдийн, зарим тохиолдолд мөн хуульчдын ухамсарт нэн аажмаар нэвтэрдэг юм байна гэдгийг өнгөрсөн 10 жилийн дээрх жишээнүүдэд харлаа.
Түлхүүр үг
Үндсэн хуулийн шүүх аль эрх мэдлийн шийдвэрийг хянах вэ?, Үндсэн хуулийн цэц гүйцэтгэх эрх мэдлийн шийдвэрийг бүхэлд нь хянах боломжтой юу?, Үндсэн эрх нь зөрчигдлөө хэмээн иргэн хүн үзсэн тохиолдолд Цэцэд хандах боломжтой юу?, Үндсэн хуулийн шүүхэд иргэн хүн шууд хандах уу?, хэм хэмжээний хяналт,
Бичигдсэн огноо
2002-05-16
Хуудсын тоо
10
Хэл
Монгол
Бүтээл
Байршуулсан огноо
2020-09-16
Товч мэдээлэл үзсэн
4601
Бүрэн эхээр нь үзсэн
390
Эшлэлийн тоо
12
Санал болгож буй эшлэлийн загвар
Ц.Сарантуяа
“Монгол Улсын Үндсэн хуулийн цэцийн онцлог, эрх зүйн харьцуулалт” (2002), ... дахь/дэх тал.
Legaldata-аас унших боломжтой: https://legaldata.mn/b/775
Цуглуулганд нэмэх
Бүтээлийг цуглуулгандaa нэмэхийн тулд нэвтэрсэн байх шаардлагатай.
Бүртгэлтэй бол нэвтрэх | Бүртгэлгүй бол бүртгүүлэх
Бүртгэлтэй бол нэвтрэх | Бүртгэлгүй бол бүртгүүлэх
МЭДЭЭ, МЭДЭЭЛЭЛ
legal talk+ №03 – Цэц шинэчлэгдэх үү?
2 days ago
"Төв банкны бие даасан, хараат бус байдал, түүний эрх зүйн зохицуулалт" сэдэвт эрдэм шинжилгээний хурал - 2021
2 days ago
Special Ep4: УИХ-ын 2023 оны Хавар, Намрын ээлжит чуулганаар ямар хуулиуд хэлэлцэгдэж байна вэ?
2 days ago
Special Ep3: ChatGPT хуулийн салбарт
1 week ago
ШҮҮХИЙН ШИЙДВЭРИЙН ХУРААНГУЙ
-
Төлбөрийн баримтыг борлуулалтын үнийн дүнгээс зөрүүтэй олгосон бол зөрчлийн тухай хуулийн дагуу хариуцлага хүлээнэ
2024-04-26
-
Мэргэжлийн хариуцлагын даатгалаас бусад тохиолдолд даатгалын гэрээ нь бизнес эрхлэгчийн мөрдвөл зохих хэм хэмжээг зөрчсөний улмаас бий болох хохирлоос сэргийлэх агуулгатай байх боломжгүй
2024-04-25
-
Ашиглалтын тусгай зөвшөөрөл эзэмшигч ба байгаль орчныг хамгаалах, орон нутгийн хөгжилд дэмжлэг үзүүлэх гэрээ
2024-04-19
-
Judilogy
2024-04-22 Мэдээллийн хуудасдуудаж байна ! -
Tsogoo Lkhagva
2024-04-19 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна ! -
Шүүхийн сургалт, судалгаа, мэдээллийн хүрээлэн
2024-04-19 Сэтгүүлдуудаж байна ! -
Пүрвээгийн Баттулга, Болор-Эрдэнийн Төрболд
2024-04-19 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна ! -
Judilogy
2024-04-16 Мэдээллийн хуудасдуудаж байна ! -
Alternative NGO
2024-04-12 Гарын авлага & Аргачлалдуудаж байна ! -
Баттулгын Дөлгөөн
2024-04-10 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна ! -
Зоригтбаатарын Ганзориг, Мөнхтөмөр Маралмаа, Баттөрийн Мягмарсүрэн, Нээлттэй Нийгэм Форум, Равданбямбын Оюундэлгэр, Бат-Эрдэм Төрбат
2024-04-10 Судалгааны тайландуудаж байна ! -
Лхамсүрэнгийн Отгонбаяр
2024-04-08 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна ! -
Тунгалагсайхан Болор-эрдэнэ
2024-04-08 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна !