Профессор Б.Чимид, академич Ж.Амарсанаа нарын эрхлэн гаргасан “Шүүх эрх мэдлийн шинэтгэл” судалгаанд прокурорын хөгжлийн чиг хандлагын талаар зөвлөмжид “Прокурорын тухай хуулийн 11 дүгээр зүйлийн 11.1.1 –д прокурор захиргааны зөрчлийн хэрэг бүртгэх талаар явуулж байгаа ажиллагаа хуульд нийцэж байгаа эсэх ажиллагаанд хяналт тавина гэсэн нь гүйцэтгэх эрх мэдлийн байгууллага, тэр дундаа төрийн захиргааны байгууллагын үйл ажиллагаанд прокурор хяналт тавих нь хэр зохистой вэ гэдгийг ч эргэн харах учиртай” гэж 2002 оны Прокурорын тухай хуульд заасан прокурорын хяналтыг дүгнэж байсан бол одоогийн хүчин төгөлдөр прокурорын тухай хуулийн 11 дүгээр зүйлийн 11.1.1 дэх хэсэгт шүүмжлэлд өртөгдсөн “Прокурор зөрчлийн хэрэг бүртгэх ажиллагаанд хуульд нийцэж байгаа эсэхэд” хяналт тавих эрхтэй гэх зохицуулалт хэвээрээ үйлчилж байна.

Монгол Улсын Үндсэн хуулийн 56 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт “Прокурор хэрэг
бүртгэх, мөрдөн байцаах, ял эдлүүлэх ажиллагаанд хяналт тавина” гэж зааснаас үзвэл Прокурор зөвхөн “хэрэг бүртгэх, мөрдөн байцаах, ял эдлүүлэх” ажиллагаанд хяналт тавих эрхтэй байна. “Зөрчил” нь Үндсэн хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56.1 дэх хэсэгт заасан “Хэрэг бүртгэх, мөрдөн байцаах, ял эдлүүлэх” ажиллагаа мөн эсэх маргаан судлаачдын дунд өрнөсөн хэвээрээ байна.

Хууль зүйн доктор Ц.Цогт шүүгч үзэхдээ “Нийт зөрчлийн дийлэнх (76%<) буюу зөрчлийн захиргааны актыг гаргах ажиллагааг захиргааны байгууллага, албан тушаалтан хийж гүйцэтгэдэг бөгөөд энэ нь “хэрэг бүртгэх, мөрдөн байцаах” ажиллагаа биш Захиргааны ерөнхий хуулийн дагуу хийгдэх захиргааны шийдвэр гаргах ажиллагаа (мөрдөн байцаах ажил биш) тул энэхүү захиргааны үйл ажиллагааг хянах эрх прокурорт өгсөн нь Үндсэн хуулийн зөрчил үүсгэж байна” гэж дүгнэсэн байна.

Иймд, энэхүү судалгааны ажлаар прокурорын зөрчлийн хэрэг бүртгэх ажиллагаанд тавьж буй хяналт захиргааны шийдвэр гаргах ажиллагаанд нөлөөлдөг эсэх, энэ асуудлаарх онолын болон харьцуулсан судалгааг хийх замаар практикт тулгамдаж буй асуудлыг тодорхойлон дүгнэлт хийж, санал боловсруулах болно.

Прокурорын хяналт, Захиргааны хариуцлага, Зөрчил, Зөрчил шалган шийдвэрлэх ажиллагаа, зөрчлийн хэрэг бүртгэх ажиллагаа