Дэлхий нийтийг хамарсан ардчилсан хөдөлгөөний түрэлтээр Монгол Улсад ардчилсан хувьсгал гарч, Монгол Ардын Хувьсгалт намын Төв Хорооны Улс төрийн товчоо огцорч Монгол дахь тоталитар дэглэм унаснаар Ардын Их Хурлаас 1990 оны 3 дугаар сарын 23-ны өдөр Бүгд Найрамдах Монгол Ард Улсын Үндсэн хууль дахь нэг намын дангаар ноёрхлыг бэхжүүлсэн заалтыг халж, улс төрийн олон ургалч ёс, иргэдийн улс төрийн эрх, эрх чөлөөг хүлээн зөвшөөрсөн өөрчлөлтийг оруулсан нь Монгол Улсын төрт ёсны хөгжлийн шинэ зурвас үеийн эхлэл болсон. Монгол Улсын Үндсэн хуулийг батлан гаргаснаар Монголын ард түмэн хуучин байгууллыг үндсээр нь халж, Монголын төр, нийгмийн байгууллыг ардчиллын үндсэн дээр шинэтгэж, оршин хөгжихүйц цаашдын чиг баримжаа, үндэс зарчмуудыг тогтоож, нийтээр дагаж баримтлах улс төр, эрх зүйн хэм хэмжээний бат үндсийг тавьж чадсан юм. Ийнхүү Монгол орон улс төрийн ардчилсан дэглэм, зах зээлийн эдийн засагтай, иргэний ардчилсан нийгэмд шилжих замыг эргэлт буцалтгүй сонгосон. Гагцхүү ардчилсан тогтолцоотой улс л Үндсэн хуульт төртэй байж чадна. Иймээс Үндсэн хуульд заасны дагуу Монгол Улс нь нэгдмэл байгууламж бүхий тусгаар тогтносон, бүрэн эрх, бүгд найрамдах улс мөн.
Харин өнөөдрийн Монгол Улсын засаглалын хэлбэрийг тогтооход Ерөнхийлөгчийн институц чухал үүргийг гүйцэтгэдэг. Гагцхүү Ерөнхийлөгчийн институцийн үйл ажиллагааны илрэн гарах гадаад хэлбэрийн нэг нь Ерөнхийлөгчийн хориг билээ. Хоригийн тухайд өнөөдрийг хүртэлх хугацаанд төдийлөн судлагдаагүй боловч практикт багагүй хэрэглэгддэг эрх зүйн үр дагавар агуулсан баримт бичиг юм.
Иймд Парламентын Бүгд Найрамдах засаглалтай, ардчилсан дэглэм бүхий Монгол Улсын хувьд Ерөнхийлөгчийн хоригийн хэлбэр хэрхэн хэрэглэгдэж буй суурь ойлголт, түүний эрх зүйн зохицуулалтыг нарийвчлан судлах шаардлага нэн тэргүүнд тулгамдаж байна.

Монгол Улс, Ерөнхийлөгчийн институц, хориг, хоригийн объект, тулгамдсан асуудал, эрх зүйн зохицуулалт