Шүүгчийн мэргэжлийн үйл ажиллагааны гүйцэтгэлийн үнэлгээ: Харьцуулсан шинжилгээ

Ганхуягийн Ганбаяр

Эрдэм шинжилгээний өгүүлэл

Шүүх эрх мэдэл

Шүүх эрх мэдлийн тогтвортой байдал нь хараат бус байдал, хариуцлага дээр үндэслэдэг. Шүүх, шүүгчийн хараат бус байдал нь шударга ёсыг тогтооход амин чухал нөхцөл байдал мөн боловч хариуцлага үгүй хараат бус байдал нь шүүх шударга ажиллаж байна гэх итгэлд эргэлзээ төрүүлэх, засаглалын тэнцвэрт байдлыг алдагдуулах нөхцөл болно.
Хараат бус байдал, хариуцлагын тэнцвэрийг олохын тулд улс орнуудын практикт тэдгээрийн соёл, уламжлал, төрийн байгуулал, үндэстний оюун сэтгэлгээ (менталитет) зэргээс хамааран харилцан адилгүй тогтолцоог хэрэгжүүлэх ба үүнийг гол төлөв шүүгчийн мэргэжлийн үйл ажиллагааг үнэлж, дүгнэх үйл ажиллагаатай холбох арга зам олон улсад нэгэнт тогтжээ.
Монгол Улсад шүүгчийн гүйцэтгэлийг үнэлэх тухай ойлголт 1990 оноос хойш Улсын дээд шүүх, хууль тогтоогчдын хүрээнд тодорхой яригдаж, улмаар шинэ Үндсэн хуулийн үзэл баримтлал, Шүүхийн тухай хуулийн зохицуулалтаар шүүгчийн мэргэжлийн үйл ажиллагааг үнэлж, дүгнэх тогтолцоо баталгаажсан боловч 2015 онд уг зохицуулалтын үйлчлэл хуулиар хүчингүй болсон. Ингэснээр шүүгчийн ур чадвар ямар төвшинд байгаа, шүүх эрх мэдэл хариуцлагатай ажиллаж байгаа эсэхийг тодорхойлох, үүнийг сайжруулах хүчин зүйл үгүй болж, энэ нь шүүгч албан үүрэгтээ хариуцлагагүй хандах, иргэдийн шүүхэд итгэх итгэлд сөргөөр нөлөөлөх хөшүүрэг болж буй.
Иймд шүүгчийн гүйцэтгэлийг үнэлэх тухай олон улсын сайн туршлага юу болох, манай улсад уг тогтолцооны эрх зүйн зохицуулалт хэрхэн явж ирсэн, цаашид сэргээх шаардлагатай эсэхэд дүн шинжилгээ хийхийг уг өгүүллээр зорьсон болно.

Шүүгчийн хараат бус байдал, хариуцлага, шүүх эрх мэдэл, Европын Шүүхийн Зөвлөлийн Холбоо, Шүүхийн тухай хууль, Шүүгчийн эрх зүйн байдлын тухай хууль, Шүүхийн захиргааны тухай хууль, Үндсэн хуулийн Цэц, Улсын Их Хурал, Шүүхийн ерөнхий зөвлөл, Мэргэшлийн хороо, шүүгчийн ур чадвар, иргэдийн шүүхэд итгэх итгэл.

2021-02-23

15

Монгол

Бүрэн эхээр нь үзэх

2021-06-11

1999

40

47

Г.Ганбаяр “Шүүгчийн мэргэжлийн үйл ажиллагааны гүйцэтгэлийн үнэлгээ: Харьцуулсан шинжилгээ” (2021), ... дахь/дэх тал. Legaldata-аас унших боломжтой: https://legaldata.mn/b/977

Бүтээлийг цуглуулгандaa нэмэхийн тулд нэвтэрсэн байх шаардлагатай.
Бүртгэлтэй бол нэвтрэх | Бүртгэлгүй бол бүртгүүлэх