Бүтээлийн нэр
Юрген Харбих: Засгийн газрын үйл ажиллагаа ба Шүүхийн хяналт
Зохиогч
Хэлбэр
Нийтлэл
Салбар
Үндсэн хуулийн эрх зүй,
Захиргааны эрх зүй
Бүтээлийн товч
1) Хяналт тавих шаардлага
Эрх мэдэлд хяналт шаардлагатай. Хяналтгүй эрх мэдэл буруугаар ашиглагдах боломжтой, буруугаар ашиглагдаж ирсэн туршлага ч дэлхий дахинд бий. Ялангуяа төрийн эрх мэдэлд энэ нь хамаарах юм. Төрийн үйл ажиллагаанд хараат бус бие даасан шүүхийн зүгээс хяналт тавих болсон нь ардчилсан, эрх зүйт төрийн нэн чухал ололт билээ. Иргэн, хуулийн этгээд төрийн эрх мэдлийг нэн түрүүнд гүйцэтгэх эрх мэдлийн байгууллагаас мэдэрдэг. Төрийн захиргааны доод, дээд шатны байгууллага болон тэдгээрийн орой болох засгийн газар нь гүйцэтгэх эрх мэдлийг хэрэгжүүлнэ. Захиргааны байгууллагын (= гүйцэтгэх эрх мэдлийн байгууллага) гаргасан акт эрхийг нь зөрчиж байна гэж үзсэн хэн ч тухайн байгууллагын үйл ажиллагаа хуульд нийцэж буй эсэхийг шалгуулахаар шүүхэд хандах эрхтэй. Харин Засгийн газрын шийдвэрт хяналт тавих нь аль шүүхийн чиг үүрэг вэ?
2) Монголын ЗХХШ тухай 2002 оны хуулийн зохицуулалт
УИХ-аас 2002 оны 12-р сарын 26-ны өдөр батлан гаргасан Захиргааны хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн § 4.1.1-д Засгийн газраас гаргасан захиргааны актын эсрэг захиргааны хэргийн шүүхэд хандаж болохоор заасан байсан. Уг заалтыг Үндсэн хуулийн цэц 2005 онд Үндсэн хуулийн Гучин наймдугаар зүйлийн 1 болон Дөчин тавдугаар зүйлийн 2-ыг үндэслэн Үндсэн хуульд харш хэмээн дүгнэхдээ “Засгийн газар бол үндсэн хуулийн байгууллага бөгөөд үндсэн хуулийн байгууллагаас гаргасан актыг захиргааны хэргийн шүүх бус харин Үндсэн хуулийн цэц харъяалан шийдвэрлэнэ” хэмээх үндэслэлийг дурдсан. Цэцийн энэхүү дүгнэлтийн үр дүнд ЗХХШТХ-ийн § 4.1. дэх захиргааны хэргийн шүүхийн харъяалан шийдвэрлэх асуудлын жагсаалтаас засгийн газрын захиргааны актыг хассан байдаг.
3) 2015 оны ЗХШХШТХ-ийн зохицуулалт
Шинэчлэн найруулсан ЗХШХШТХ хүчин төгөлдөр болсноор 2016 оны долдугаар сарын 1-ний өдрөөс 2002 оны ЗХХШТХ хүчингүй болсон. Уг шинэ хуулийн § 13.1-д захиргааны хэргийн шүүхийн харъяалан шийдвэрлэх асуудлыг ерөнхийлөн заах зарчмаар хуульчилсан. Үүний дүнд захиргааны аль байгууллага гаргаснаас үл хамааран бүхий л захиргааны актыг захиргааны хэргийн шүүх харъяалан 2 шийдвэрлэхээр болсон. Энэхүү шинэ зохицуулалт нь эрх зүйт төрийн төлөвшил хөгжилд дэвшил авчирсан чухал заалт юм. ХБНГУ-д ийнхүү ерөнхийлөн заасан зохицуулалт 1949 оноос нэвтэрсэн бөгөөд иргэн, төрийн хоорондох итгэлцлийг бэхжүүлэхэд нэн чухал үүрэг гүйцэтгэж ирсэн.
Эрх мэдэлд хяналт шаардлагатай. Хяналтгүй эрх мэдэл буруугаар ашиглагдах боломжтой, буруугаар ашиглагдаж ирсэн туршлага ч дэлхий дахинд бий. Ялангуяа төрийн эрх мэдэлд энэ нь хамаарах юм. Төрийн үйл ажиллагаанд хараат бус бие даасан шүүхийн зүгээс хяналт тавих болсон нь ардчилсан, эрх зүйт төрийн нэн чухал ололт билээ. Иргэн, хуулийн этгээд төрийн эрх мэдлийг нэн түрүүнд гүйцэтгэх эрх мэдлийн байгууллагаас мэдэрдэг. Төрийн захиргааны доод, дээд шатны байгууллага болон тэдгээрийн орой болох засгийн газар нь гүйцэтгэх эрх мэдлийг хэрэгжүүлнэ. Захиргааны байгууллагын (= гүйцэтгэх эрх мэдлийн байгууллага) гаргасан акт эрхийг нь зөрчиж байна гэж үзсэн хэн ч тухайн байгууллагын үйл ажиллагаа хуульд нийцэж буй эсэхийг шалгуулахаар шүүхэд хандах эрхтэй. Харин Засгийн газрын шийдвэрт хяналт тавих нь аль шүүхийн чиг үүрэг вэ?
2) Монголын ЗХХШ тухай 2002 оны хуулийн зохицуулалт
УИХ-аас 2002 оны 12-р сарын 26-ны өдөр батлан гаргасан Захиргааны хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн § 4.1.1-д Засгийн газраас гаргасан захиргааны актын эсрэг захиргааны хэргийн шүүхэд хандаж болохоор заасан байсан. Уг заалтыг Үндсэн хуулийн цэц 2005 онд Үндсэн хуулийн Гучин наймдугаар зүйлийн 1 болон Дөчин тавдугаар зүйлийн 2-ыг үндэслэн Үндсэн хуульд харш хэмээн дүгнэхдээ “Засгийн газар бол үндсэн хуулийн байгууллага бөгөөд үндсэн хуулийн байгууллагаас гаргасан актыг захиргааны хэргийн шүүх бус харин Үндсэн хуулийн цэц харъяалан шийдвэрлэнэ” хэмээх үндэслэлийг дурдсан. Цэцийн энэхүү дүгнэлтийн үр дүнд ЗХХШТХ-ийн § 4.1. дэх захиргааны хэргийн шүүхийн харъяалан шийдвэрлэх асуудлын жагсаалтаас засгийн газрын захиргааны актыг хассан байдаг.
3) 2015 оны ЗХШХШТХ-ийн зохицуулалт
Шинэчлэн найруулсан ЗХШХШТХ хүчин төгөлдөр болсноор 2016 оны долдугаар сарын 1-ний өдрөөс 2002 оны ЗХХШТХ хүчингүй болсон. Уг шинэ хуулийн § 13.1-д захиргааны хэргийн шүүхийн харъяалан шийдвэрлэх асуудлыг ерөнхийлөн заах зарчмаар хуульчилсан. Үүний дүнд захиргааны аль байгууллага гаргаснаас үл хамааран бүхий л захиргааны актыг захиргааны хэргийн шүүх харъяалан 2 шийдвэрлэхээр болсон. Энэхүү шинэ зохицуулалт нь эрх зүйт төрийн төлөвшил хөгжилд дэвшил авчирсан чухал заалт юм. ХБНГУ-д ийнхүү ерөнхийлөн заасан зохицуулалт 1949 оноос нэвтэрсэн бөгөөд иргэн, төрийн хоорондох итгэлцлийг бэхжүүлэхэд нэн чухал үүрэг гүйцэтгэж ирсэн.
Түлхүүр үг
Засгийн газар, захиргааны хэргийн шүүх, шүүхийн хяналт, Засгийн газар ба захиргааны хэргийн шүүх
Бичигдсэн огноо
2018-10-17
Хуудсын тоо
3
Хэл
Монгол
Бүтээл
Байршуулсан огноо
2019-03-12
Товч мэдээлэл үзсэн
3607
Бүрэн эхээр нь үзсэн
70
Санал болгож буй эшлэлийн загвар
Le.Data
“Юрген Харбих: Засгийн газрын үйл ажиллагаа ба Шүүхийн хяналт” (2018), ... дахь/дэх тал.
Legaldata-аас унших боломжтой: https://legaldata.mn/b/476
Цуглуулганд нэмэх
Бүтээлийг цуглуулгандaa нэмэхийн тулд нэвтэрсэн байх шаардлагатай.
Бүртгэлтэй бол нэвтрэх | Бүртгэлгүй бол бүртгүүлэх
Бүртгэлтэй бол нэвтрэх | Бүртгэлгүй бол бүртгүүлэх
МЭДЭЭ, МЭДЭЭЛЭЛ
legal talk+ №03 – Цэц шинэчлэгдэх үү?
2 days ago
"Төв банкны бие даасан, хараат бус байдал, түүний эрх зүйн зохицуулалт" сэдэвт эрдэм шинжилгээний хурал - 2021
2 days ago
Special Ep4: УИХ-ын 2023 оны Хавар, Намрын ээлжит чуулганаар ямар хуулиуд хэлэлцэгдэж байна вэ?
2 days ago
Special Ep3: ChatGPT хуулийн салбарт
1 week ago
ШҮҮХИЙН ШИЙДВЭРИЙН ХУРААНГУЙ
-
Төлбөрийн баримтыг борлуулалтын үнийн дүнгээс зөрүүтэй олгосон бол зөрчлийн тухай хуулийн дагуу хариуцлага хүлээнэ
2024-04-26
-
Мэргэжлийн хариуцлагын даатгалаас бусад тохиолдолд даатгалын гэрээ нь бизнес эрхлэгчийн мөрдвөл зохих хэм хэмжээг зөрчсөний улмаас бий болох хохирлоос сэргийлэх агуулгатай байх боломжгүй
2024-04-25
-
Ашиглалтын тусгай зөвшөөрөл эзэмшигч ба байгаль орчныг хамгаалах, орон нутгийн хөгжилд дэмжлэг үзүүлэх гэрээ
2024-04-19
-
Judilogy
2024-04-22 Мэдээллийн хуудасдуудаж байна ! -
Tsogoo Lkhagva
2024-04-19 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна ! -
Шүүхийн сургалт, судалгаа, мэдээллийн хүрээлэн
2024-04-19 Сэтгүүлдуудаж байна ! -
Пүрвээгийн Баттулга, Болор-Эрдэнийн Төрболд
2024-04-19 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна ! -
Judilogy
2024-04-16 Мэдээллийн хуудасдуудаж байна ! -
Alternative NGO
2024-04-12 Гарын авлага & Аргачлалдуудаж байна ! -
Баттулгын Дөлгөөн
2024-04-10 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна ! -
Зоригтбаатарын Ганзориг, Мөнхтөмөр Маралмаа, Баттөрийн Мягмарсүрэн, Нээлттэй Нийгэм Форум, Равданбямбын Оюундэлгэр, Бат-Эрдэм Төрбат
2024-04-10 Судалгааны тайландуудаж байна ! -
Лхамсүрэнгийн Отгонбаяр
2024-04-08 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна ! -
Тунгалагсайхан Болор-эрдэнэ
2024-04-08 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна !