Бүтээлийн нэр
Шүүх хуралд иргэдийн төлөөлөгч оролцох нь
Зохиогч
Хэлбэр
Судалгааны тайлан
Салбар
Захиргааны процессын эрх зүй
Бүтээлийн товч
Захиргааны хэргийн анхан шатны шүүх хуралдаанд иргэдийн төлөөлөгчийг оролцуулах эрх зүйн үндсийг Монгол Улсын Үндсэн хуулийн тавин хоёрдугаар зүйлд “Анхан шатны шүүх хэрэг, маргааныг хамтран шийдвэрлэхдээ иргэдийн төлөөлөгчдийг оролцуулна” хэмээн заасан тусгасан. Түүнчлэн захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 73 дугаар зүйлд иргэдийн төлөөлөгчийг Захиргааны хэргийн анхан шатны шүүх хуралдаанд оролцуулах журмыг, 75 дугаар
зүйлд захиргааны хэргийн анхан шатны шүүх хуралдаанд оролцож буй иргэдийн төлөөлөгчийн эрх зүйн байдлыг тус тус тодорхойлсон байдаг. Тус хуулийн 73 дугаар зүйлд иргэдийн
төлөөлөгчийг захиргааны хэргийн шүүх хуралдаан оролцуулах журмыг тодорхойлохдоо 2012 оны Шүүхийн иргэдийн төлөөлөгчийн эрх зүйн байдлын тухай хуулийг эш татсан байна.
Гэвч дээрх эш татсан хууль болох Шүүхийн иргэдийн төлөөлөгчдийн эрх зүйн байдлын тухай хуулийг Монгол Улсын Үндсэн хуулийн цэцийн 2014 оны 01 дүгээр тогтоолоор “шүүх бүрэлдэхүүнд иргэдийн төлөөлөгч оролцуулах” нь Монгол Улсын Үндсэн хууль зөрчсөн хэмээн үзэж хүчингүй болгосон.
Монгол Улсын Их Хурлын 2016 оны 45 дугаар тогтоолоор баталсан “Монгол Улсын Засгийн газрын 2016-2020 оны үйл ажиллагааны хөтөлбөр”-ийн 5.3-т “шүүх эрх мэдлийн байгууллагын тогтолцоог боловсронгуй болгож, хүний эрх, эрх чөлөөний баталгааг хангах чиглэлээр 5.3.2-т Шүүхийн иргэдийн төлөөлөгчдийн эрх зүйн байдлын тухай хуулийг шинэчлэн сайжруулна” гэж тусгасан. Түүнчлэн Монгол Улсын Их Хурлын 2017 оны 11 дүгээр тогтоолоор баталсан “Монгол Улсын
хууль тогтоомжийг боловсронгуй болгох үндсэн чиглэл”-д Шүүхийн иргэдийн төлөөлөгчийн эрх зүйн байдлын тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төслийг боловсруулна” гэж тус тус тусгасан.
Ийнхүү 2021 онд Монгол Улсын Шүүхийн тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын Арван гуравдугаар бүлэгт Шүүхийн иргэдийн төлөөлөгчийн эрх зүйн байдлыг тусгаж, иргэд олон нийтийн хяналтыг нэмэгдүүлэх зорилгоор анхан шатны шүүх хэрэг, маргааныг хамтын зарчмаар шийдвэрлэхэд шүүх хуралдаанд иргэдийн төлөөлөгч оролцох журмыг тодорхойлсон.
Иймд 2021 оны Монгол Улсын Шүүхийн тухай хуулийн иргэдийн төлөөлөгчийн талаарх зүйл заалтыг хэрэгжилтэд дүн шинжилгээ хийхийг зорилоо
зүйлд захиргааны хэргийн анхан шатны шүүх хуралдаанд оролцож буй иргэдийн төлөөлөгчийн эрх зүйн байдлыг тус тус тодорхойлсон байдаг. Тус хуулийн 73 дугаар зүйлд иргэдийн
төлөөлөгчийг захиргааны хэргийн шүүх хуралдаан оролцуулах журмыг тодорхойлохдоо 2012 оны Шүүхийн иргэдийн төлөөлөгчийн эрх зүйн байдлын тухай хуулийг эш татсан байна.
Гэвч дээрх эш татсан хууль болох Шүүхийн иргэдийн төлөөлөгчдийн эрх зүйн байдлын тухай хуулийг Монгол Улсын Үндсэн хуулийн цэцийн 2014 оны 01 дүгээр тогтоолоор “шүүх бүрэлдэхүүнд иргэдийн төлөөлөгч оролцуулах” нь Монгол Улсын Үндсэн хууль зөрчсөн хэмээн үзэж хүчингүй болгосон.
Монгол Улсын Их Хурлын 2016 оны 45 дугаар тогтоолоор баталсан “Монгол Улсын Засгийн газрын 2016-2020 оны үйл ажиллагааны хөтөлбөр”-ийн 5.3-т “шүүх эрх мэдлийн байгууллагын тогтолцоог боловсронгуй болгож, хүний эрх, эрх чөлөөний баталгааг хангах чиглэлээр 5.3.2-т Шүүхийн иргэдийн төлөөлөгчдийн эрх зүйн байдлын тухай хуулийг шинэчлэн сайжруулна” гэж тусгасан. Түүнчлэн Монгол Улсын Их Хурлын 2017 оны 11 дүгээр тогтоолоор баталсан “Монгол Улсын
хууль тогтоомжийг боловсронгуй болгох үндсэн чиглэл”-д Шүүхийн иргэдийн төлөөлөгчийн эрх зүйн байдлын тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төслийг боловсруулна” гэж тус тус тусгасан.
Ийнхүү 2021 онд Монгол Улсын Шүүхийн тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын Арван гуравдугаар бүлэгт Шүүхийн иргэдийн төлөөлөгчийн эрх зүйн байдлыг тусгаж, иргэд олон нийтийн хяналтыг нэмэгдүүлэх зорилгоор анхан шатны шүүх хэрэг, маргааныг хамтын зарчмаар шийдвэрлэхэд шүүх хуралдаанд иргэдийн төлөөлөгч оролцох журмыг тодорхойлсон.
Иймд 2021 оны Монгол Улсын Шүүхийн тухай хуулийн иргэдийн төлөөлөгчийн талаарх зүйл заалтыг хэрэгжилтэд дүн шинжилгээ хийхийг зорилоо
Түлхүүр үг
Иргэдийн төлөөлөгч шүүх хуралд оролцох, Монгол Улсын Шүүхийн тухай хууль, Шүүхийн иргэдийн төлөөлөгчдийн эрх зүйн байдлын тухай хууль, Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хууль
Бичигдсэн огноо
2022-02-15
Хуудсын тоо
37
Хэл
Монгол
Бүтээл
Байршуулсан огноо
2023-12-02
Товч мэдээлэл үзсэн
1714
Бүрэн эхээр нь үзсэн
13
Эшлэлийн тоо
43
Санал болгож буй эшлэлийн загвар
Хууль зүйн үндэсний хүрээлэн
“Шүүх хуралд иргэдийн төлөөлөгч оролцох нь” (2022), ... дахь/дэх тал.
Legaldata-аас унших боломжтой: https://legaldata.mn/b/1730
Цуглуулганд нэмэх
Бүтээлийг цуглуулгандaa нэмэхийн тулд нэвтэрсэн байх шаардлагатай.
Бүртгэлтэй бол нэвтрэх | Бүртгэлгүй бол бүртгүүлэх
Бүртгэлтэй бол нэвтрэх | Бүртгэлгүй бол бүртгүүлэх
Эшлэлүүд
- Монгол Улсын Үндсэн хууль, 1992, https://legalinfo.mn/mn/detail/367
- Ж.Амарсанаа, Үндсэн хуулийн эхийг баригч I дэвтэр, 2019, 311 дэх тал.
- Г.Совд, Монгол Улсын Үндсэн хуулийн тайлбар, 2000, 222 дахь тал.
- 1993 оны Шүүхийн тухай хууль, https://legalinfo.mn/mn/detail/7167
- Шүүхийн тогтолцоог өөрчлөх бодлогын шийдвэрийн хэрэгжилт, Төв аймгийн жишээн дээр, 2015, 56 дах тал.
- Монгол Улсын Үндсэн хуулийн Цэцийн шийдвэр, 2014.01.08, Дугаар 1, 1 дэх тал.
- Монгол Улсын Үндсэн хуулийн Цэцийн шийдвэр, 2014.01.08, Дугаар 1, 1 дэх тал
- Opinion on the law of Mongolia on the legal status of citizen representatives of court trials, p.6
- Монгол Улсын Үндсэн хуулийн Цэцийн шийдвэр, 2014.01.08, Дугаар 1, 2 дахь тал.
- Шүүхийн тухай хуулийн үзэл баримтлал, 2 дахь тал.
- Мөн тэнд, 4 дэх тал.
- Монгол Улсын Шүүхийн тухай хууль, 2021, https://old.legalinfo.mn/law/details/16047.
- Opinion on the law of mongolia on the legal status of citizen representatives of court trials, р.16.
- Мөн тэнд.
- Шүүхийн ерөнхий зөвлөл, Нээлттэй нийгэм форум, Шүүхийн иргэдийн төлөөлөгчийн гарын авлага, 7 дахь тал.
- Sumati L and Sergelen TS, “Trend Lines In Public Perception of Judicial Administration in Mongolia (Comparative Study Based on Nationwade Surveys 2001, 2003, 2005, 2007)” (Sant Maral 2007), http://pdf.usaid.gov/pdf_docs/PDACL.250.pdf.
- Шүүхэд итгэх иргэдийн итгэл судалгааны тайлан, Монгол Улсын шүүхийн ерөнхий зөвлөл, 2015.
- Шүүхийн ерөнхий зөвлөл шүүхийн судалгаа, мэдээлэл, сургалтын хүрээлэн, “шүүхэд итгэл иргэдийн илтгэл” социологийн судалгааны тайлан, 2017, 10 дахь тал.
- Мөн тэнд, 11 дэх тал.
- Шүүхийн ерөнхий зөвлөл шүүхийн судалгаа, мэдээлэл, сургалтын хүрээлэн, “шүүхэд итгэл иргэдийн илтгэл” социологийн судалгааны тайлан, 2017, 10 дахь тал.
- Б.Чимид, Үндсэн хуулийн үзэл баримтлал, УБ, 2017, 305 дах тал.
- Шүүхийн ерөнхий зөвлөл, Нээлттэй нийгэм форум, Шүүхийн иргэдийн төлөөлөгчийн гарын авлага, 27 дахь тал.
- Б.Чимид, Хууль дээдлэх ёсыг хангадаг шударга шүүхийн үүрэг, Үндсэн хуульт ёс ба үндэсний эрх зүйн тогтолцоо олон улсын симпозиум II, 2009, 28 дах талд.
- Б.Чимид, Үндсэн хуулийн үзэл баримтлал, УБ, 2004, 161 дэх талд
- Б.Чимид, Үндсэн хуулийн үзэл баримтлал, УБ, 2004, 159 дэх талд.
- Хавсралт 1-ээс дэлгэрэнгүй байдлаар үзнэ үү.
- Хавсралт 1-ээс дэлгэрэнгүй байдлаар үзнэ үү.
- Н.Лүндэндорж, Төрийн онол, УБ, 2008, 222 дахь талд.
- Opinion on the law of Mongolia on the legal status of citizen representatives of court trials, р.5.
- The theory and reality of lay judge in mixed tribunals, 1037-1038.
- Chicago-Kent Law review, Ears of the deaf: The theory and reality of lay judges in mixed tribunal, p1037.
- Мөн тэнд, p1032.
- Үндсэн хуулийн цэцийн шийдвэр, 2 дахь тал.
- Opinion on the law of mongolia on the legal status of citizen representatives of court trials, р.,16
- Chicago-Kent Law review Ears of the deaf: The theory and reality of lay judges in mixed tribunal, p.1061.
- Chicago-Kent Law review Ears of the deaf: The theory and reality of lay judges in mixed tribunal, p.1059.
- Мөн тэнд.
- Stanislaw pomorski, Comment, Lay judges in the polish criminal courts: A legal and empirical description, 7 Case w. Res. J. Int’L. 198 (1974-1975).
- Chicago keny law review, “Ears of the deaf: The theory and reality of lay judges in mixed tribunals”, p.1062.
- Мөн тэнд, p.1063.
- Мөн тэнд, p.1065.
- Мөн тэнд, 5 дахь тал.
- Opinion on the law of Mongolia on the legal status of citizen representatives of court trials, р.14.
МЭДЭЭ, МЭДЭЭЛЭЛ

S2EP19. П.Намуун - Хууль бусаар мөрдөж мөшгих гэмт хэргийн шүүхийн шийдвэрт хийх дүн шинжилгээ
19 hours ago

2025 оны 4 дүгээр сарын эрэлттэй бүтээлийн чансаа
1 week ago

“Легал дата"-ийн ТУЗ-ийн дарга, доктор, олон улсын арбитрч Т.Алтангэрэл Сингапурын Олон Улсын Арбитрын Төв, Хөрөнгө Оруулалтын Маргаан Шийдвэрлэх Олон Улсын Төв, БНСУ-ын Арилжааны Арбитрын Зөвлөлийн арбитрчаар томилогдон ажиллаж байна
2 weeks ago

2025 оны 3 дугаар сарын эрэлттэй бүтээлийн чансаа
1 month ago
ШҮҮХИЙН ШИЙДВЭРИЙН ХУРААНГУЙ
-
Монгол Улсын шүүхийн тухай хуулийн 47 дугаар зүйлийн 47.6 дахь хэсгийн холбогдох зохицуулалт Монгол Улсын Үндсэн хуулийг зөрчсөн тухай Үндсэн хуулийн цэцийн 2025 оны 02 дугаар дүгнэлтийн тойм
2025-05-08
-
Төлбөр төлөгчийн худалдан борлогдоогүй эд хөрөнгийг төлбөр авагч төлбөрт тооцон авахаас татгалзсан нөхцөлд гүйцэтгэх баримт бичгийг буцааж, түүнийг дахин гүйцэтгүүлэхээр ирүүлэхгүй байхаар хуульчилсан нь Үндсэн хууль зөрчсөн
2025-05-08
-
Тавиул мал зудад үрэгдсэний эрсдэлийг малчин хариуцах уу, малын эзэн хариуцах уу?
2025-05-05
-
Мягмаржавын Уянга
2025-05-08 Магистрын ажилдуудаж байна ! -
Judilogy
2025-05-07 Мэдээллийн хуудасдуудаж байна ! -
Батцэнгэлийн Тэлмэн, Эрдэнэбаатар Эрхбилгүүн
2025-05-06 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна ! -
Цэнджавын Амарсанаа
2025-05-02 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна ! -
Баттулгын Дөлгөөн
2025-05-01 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна ! -
Лхагвасүрэнгийн Галбадар М.Мөнхбаатар
2025-05-01 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна ! -
Д. Отгонбаяр
2025-04-30 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна ! -
Пүрэвжалын Намуун
2025-04-29 Эрх зүйн шүүмждуудаж байна ! -
Одонхүүгийн Мөнхсайхан
2025-04-29 Судалгааны тайландуудаж байна ! -
Баттулгын Дөлгөөн
2025-04-29 Эрдэм шинжилгээний өгүүлэлдуудаж байна !