Бүтээлийн нэр
Монгол Улсын Үндсэн хуулийн цэцийн тухай хуулийн хэрэгжилтийн үр дагаварт хийсэн үнэлгээ
Зохиогч
Хууль зүйн үндэсний хүрээлэн
Хэлбэр
Судалгааны тайлан
Салбар
Үндсэн хуулийн процесс
Бүтээлийн товч
Монгол Улсын Үндсэн хуулийн цэцийн тухай хууль нь 1992 онд батлагдаж, хэрэгжиж эхэлснээс хойш 26 жилийн хугацаа өнгөрчээ. Энэ хугацаанд тус хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулиар нийтдээ 8 удаа нэмэлт, өөрчлөлт оруулсан байна. Эдгээр өөрчлөлтийн тухайд уг хуулийн агуулга, үзэл баримтлалыг өөрчлөхөд бус, зарим талаар бусад хуульд оруулсан нэмэлт, өөрчлөлттэй уялдуулж хийгдэж байсан өөрчлөлт болсон нь харагдаж байна.
Энэ хууль батлагдсанаар Үндсэн хуулийн цэц буюу Үндсэн хуулийн шүүхийн байгууллагын тогтолцоо, чиг үүрэг, зохион байгуулалтын эрх зүйн үндэс бүрдэхэд чухал ач холбогдолтой болсон боловч практикт зарим тулгамдсан асуудал гарсаар байна.
Тухайлбал, Үндсэн хуулийн цэцийн дарга, гишүүний бүрэн эрхийн баталгаа, тэр дундаа нийгэм, эдийн засгийн баталгаа төдийлөн хангагдаж чадахгүй байна. Энэ нь цаашилбал, Үндсэн хуулийн цэцийн бие даасан, хараат бус байдалд нөлөөлж болзошгүй юм. Түүнчлэн Үндсэн хуулийн цэцийн гишүүнээр томилогдож буй иргэн хууль зүй, улс төрийн өндөр мэргэшилтэй байх гэсэн шаардлагын аль алиныг хангаж байх, эсхүл аль нэг шаардлагыг хангасан тохиолдолд уг албан тушаалд томилогдох боломжтой эсэх агуулгаар хуульд туссан зэрэг байдлаар асуудал, маргаан гарсаар байна.
Үүнээс гадна Үндсэн хуулийн цэц нь иргэний өргөдөл, мэдээлэл болон эрх бүхий байгууллага, албан тушаалтны хүсэлтийг үндэслэн Үндсэн хууль зөрчсөн эсэх маргааныг харьяалан шийдвэрлэж байгаа боловч Монгол Улсын иргэний үндсэн эрх зөрчигдсөн тохиолдолд харьяалан шийдвэрлэх боломжгүй байдлаар хуульд туссан нь Үндсэн хуулийн эрх зүйн хөгжилд тулгамдсан асуудал байсаар байна. Иймд энэхүү судалгаагаар дээр дурдсан зарим асуудлын талаар судалж, үнэлгээг хийх болно.
Түлхүүр үг
Үндсэн хуулийн цэцийн тухай хууль, Үндсэн хуулийн цэцийн дарга, гишүүний бүрэн эрхийн баталгаа, нийгэм, эдийн засгийн баталгаа, Үндсэн хуулийн цэцийн бие даасан, хараат бус байдал, Үндсэн хуулийн шүүхийн байгууллагын тогтолцоо, чиг үүрэг, зохион байгуулалт, хууль зүй, улс төрийн өндөр мэргэшилтэй байх, иргэний өргөдөл, мэдээлэл болон эрх бүхий байгууллага, албан тушаалтны хүсэлт
Бичигдсэн огноо
2018-01-15
Хуудсын тоо
33
Хэл
Монгол
Бүтээл
Бүрэн эхээр нь үзэх
Байршуулсан огноо
2024-01-31
Товч мэдээлэл үзсэн
459
Бүрэн эхээр нь үзсэн
32
Эшлэлийн тоо
40
Санал болгож буй эшлэлийн загвар
Хууль зүйн үндэсний хүрээлэн “Монгол Улсын Үндсэн хуулийн цэцийн тухай хуулийн хэрэгжилтийн үр дагаварт хийсэн үнэлгээ” (2018), ... дахь/дэх тал. Legaldata-аас унших боломжтой: https://legaldata.mn/b/1877
Цуглуулганд нэмэх
Бүтээлийг цуглуулгандaa нэмэхийн тулд нэвтэрсэн байх шаардлагатай.
Бүртгэлтэй бол нэвтрэх | Бүртгэлгүй бол бүртгүүлэх
Эшлэлүүд

1 http://legalinfo.mn/law/details/5438?lawid=5438 Сүүлд үзсэн огноо: 2018.11.2.

2 http://www.legalinfo.mn/law/details/365 Сүүлд үзсэн огноо: 2018.10.15.

 

3 П.Очирбат, Монгол Улсын Үндсэн хууль: хэрэгжилт, хяналт, судалгаа (УБ, 2017), Мөнхийн үсэг, 341 дэх тал.

4 http://www.legalinfo.mn/law/details/365 Сүүлд үзсэн огноо: 2018.10.23.

5 Д.Наранчимэг “Үндсэн хуулийн цэцийн бие даасан, гишүүний хараат бус байх зарчим”, Н.Жанцан нар, Үндсэн хуулийн эрх зүйн тулгамдсан асуудал: онол, арга зүй, хэрэгжилт (УБ, 2017), Монгол Улсын Үндсэн хуулийн цэц, 230-231 дэх тал.

6 Арне Мавчич, Үндсэн хуулийн хяналт (УБ, 2014), Мэргэн Их Монгол, 40-42 дахь тал. https://www.us-rs.si/en/about-the-court/legal-basis/constitutional-court-act/ Сүүлд үзсэн огноо: 2018.12.24.

7 Арне Мавчич, Үндсэн хуулийн хяналт (УБ, 2014), Мэргэн Их Монгол, 39 дэх тал.

8 Д.Наранчимэг “Үндсэн хуулийн цэцийн бие даасан, гишүүний хараат бус байх зарчим”, Н.Жанцан нар, Үндсэн хуулийн эрх зүйн тулгамдсан асуудал: онол, арга зүй, хэрэгжилт (УБ, 2017), Монгол Улсын Үндсэн хуулийн цэц, 231 дэх тал. http://kremlin.ru/acts/bank/15164 Сүүлд үзсэн огноо: 2018.12.24.

9 Арне Мавчич, Үндсэн хуулийн хяналт (УБ, 2014), Мэргэн Их Монгол, 38-39 дэх тал.

10 Арне Мавчич, Үндсэн хуулийн хяналт (УБ, 2014), Мэргэн Их Монгол, 40 дэх тал.

11 https://www.legalinfo.mn/law/details/8660?lawid=8660 Сүүлд үзсэн огноо: 2018.11.28.

12 http://www.legalinfo.mn/law/details/365 Сүүлд үзсэн огноо: 2018.11.2.

13 П.Очирбат, Монгол Улсын Үндсэн хууль: хэрэгжилт, хяналт, судалгаа (УБ, 2017), Мөнхийн үсэг, 340 дахь тал.

14 С.Жанцан, “Үндсэн хуулийн цэцийн бие даасан байдлыг хангах зохион байгуулалтын болон
материаллаг баталгаа”, Ж.Амарсанаа нар, Монгол Улсын Үндсэн хуулийн цэц: өгүүлэл, илтгэлийн эмхтгэл (УБ, 2007), Хууль зүйн үндэсний төв, 99-100 дахь тал.

15 http://www.legalinfo.mn/law/details/8659 Сүүлд үзсэн огноо: 2018.11.2.

16 http://www.legalinfo.mn/law/details/367 Сүүлд үзсэн огноо: 2018.11.2.

17 С.Жанцан, “Үндсэн хуулийн цэцийн бие даасан байдлыг хангах зохион байгуулалтын болон
материаллаг баталгаа”, Ж.Амарсанаа нар, Монгол Улсын Үндсэн хуулийн цэц: өгүүлэл, илтгэлийн эмхтгэл (УБ, 2007), Хууль зүйн үндэсний төв, 98 дахь тал.

18 Н.Жанцан, “Үндсэн хуулийн цэц ба Үндсэн хуулийн үзэл санаа”, Ж.Амарсанаа нар, Монгол Улсын Үндсэн хуулийн цэц: өгүүлэл, илтгэлийн эмхтгэл (УБ, 2007), Хууль зүйн үндэсний төв, 158 дахь тал.

19 http://legalinfo.mn/law/details/6227?lawid=6227 Сүүлд үзсэн огноо: 2018.10.31.

20 С.Жанцан, “Үндсэн хуулийн цэцийн бие даасан байдлыг хангах зохион байгуулалтын болон
материаллаг баталгаа”, Ж.Амарсанаа нар, Монгол Улсын Үндсэн хуулийн цэц: өгүүлэл, илтгэлийн эмхтгэл (УБ, 2007), Хууль зүйн үндэсний төв, 100-101 дэх тал.

21 Ж.Бямбадорж, “Үндсэн хуулийн шүүхийн өнөөгийн тулгамдсан зорилт”, Ж.Амарсанаа нар, Монгол Улсын Үндсэн хуулийн цэц: өгүүлэл, илтгэлийн эмхтгэл (УБ, 2007), Хууль зүйн үндэсний төв, 334 дэх тал.

22 П.Очирбат, Монгол Улсын Үндсэн хууль: хэрэгжилт, хяналт, судалгаа (УБ, 2017), Мөнхийн үсэг, 342 дахь тал.

23 http://www.legalinfo.mn/law/details/367 Сүүлд үзсэн огноо: 2018.11.2.

24 П.Очирбат, Монгол Улсын Үндсэн хууль: хэрэгжилт, хяналт, судалгаа (УБ, 2017), Мөнхийн үсэг, 342 дахь тал.

25 http://www.legalinfo.mn/law/details/367 Сүүлд үзсэн огноо: 2018.11.1.

26 Г.Совд нар, Монгол Улсын Үндсэн хуулийн тайлбар (УБ, 2000), Хууль зүйн яам, 255-256 дахь тал.

27 Ц.Сарантуяа, “Шүүгчдэд тавих Үндсэн хуулийн шаардлага ба Цэцийн бүрэлдэхүүн”, Ж.Амарсанаа нар, Монгол Улсын Үндсэн хуулийн цэц: өгүүлэл, илтгэлийн эмхтгэл (УБ, 2007), Хууль зүйн үндэсний төв, 140 дэх тал.

28 “Үндсэн хуулийн эрх зүй ба цаашдын чиг хандлага” сэдэвт хуралдааны хэсгээс /“Хуульчдын форум-2018”/.

29 http://legalinfo.mn/law/details/13397?lawid=13397 Сүүлд үзсэн огноо: 2018.11.2.

30 Д.Наранчимэг, “Үндсэн хуулийн цэцийн бие даасан, гишүүний хараат бус байх зарчим”, Н.Жанцан нар, Үндсэн хуулийн эрх зүйн тулгамдсан асуудал: онол, арга зүй, хэрэгжилт (УБ, 2017), Монгол Улсын Үндсэн хуулийн цэц, 226-227 дахь тал.

31 Монгол Улсын Үндсэн хуулийн цэцийн 2016 оны 2 дугаар сарын 15-ны өдрийн 03 дугаар дүгнэлт http://legalinfo.mn/law/details/11632?lawid=11632, Монгол Улсын Үндсэн хуулийн цэцийн 2016 оны 6 дугаар сарын 17-ны өдрийн 04 дүгээр тогтоол http://www.legalinfo.mn/law/details/11992?lawid=11992 Сүүлд үзсэн огноо: 2018.11.1.

32 http://www.legalinfo.mn/law/details/365 Сүүлд үзсэн огноо: 2018.11.1.

33 Ч.Энхбаатар нар, Монгол Улсын 1992 оны Үндсэн хуулийн хэрэгжилтийн байдалд хийсэн дүн
шинжилгээ (УБ, 2016), Бест Колор Интернэшнл ХХК, 179 дэх тал.

34 Мөн тэнд.

35 Ч.Энхбаатар нар, Монгол Улсын 1992 оны Үндсэн хуулийн хэрэгжилтийн байдалд хийсэн дүн
шинжилгээ (УБ, 2016), Бест Колор Интернэшнл ХХК, 179 дэх тал.

36 Ц.Сарантуяа, “Монгол Улсын Үндсэн хуулийн цэцийн онцлог, эрх зүйн харьцуулалт”, Ж.Амарсанаа нар, Монгол Улсын Үндсэн хуулийн цэц: өгүүлэл, илтгэлийн эмхтгэл (УБ, 2007), Хууль зүйн үндэсний төв, 232-233 дахь тал.

37 “Үндсэн хуулийн эрх зүй ба цаашдын чиг хандлага” сэдэвт хуралдааны хэсгээс /“Хуульчдын форум-2018”/.

38 Мөн тэнд.

39 “Үндсэн хуулийн эрх зүй ба цаашдын чиг хандлага” сэдэвт хуралдааны хэсгээс /“Хуульчдын форум-2018”/.

40 http://www.legalinfo.mn/law/details/365 Сүүлд үзсэн огноо: 2018.11.1.

МЭДЭЭ, МЭДЭЭЛЭЛ

legal talk+ №03 – Цэц шинэчлэгдэх үү?

4 days ago

"Төв банкны бие даасан, хараат бус байдал, түүний эрх зүйн зохицуулалт" сэдэвт эрдэм шинжилгээний хурал - 2021

4 days ago

Special Ep4: УИХ-ын 2023 оны Хавар, Намрын ээлжит чуулганаар ямар хуулиуд хэлэлцэгдэж байна вэ?

4 days ago

Special Ep3: ChatGPT хуулийн салбарт

1 week ago

Бусад мэдээ, мэдээлэл

ШҮҮХИЙН ШИЙДВЭРИЙН ХУРААНГУЙ

Бүгд