Монгол Улсын Үндсэн хуулинд нийгэм өөрийгөө удирдах, хөгжих механизмыг IV бүлгийн 59-р зүйлд: Монгол улсын засаг захиргаа, нутаг дэвсгэрийн нэгжийн удирдлага нь нутгийн өөрөө удирдах ёсыг төрийн удирдлагатай хослуулах үндсэн дээр хэрэгжинэ”[1] гэдгийг зааж, улмаар Нутгийн өөрөө удирдах байгууллага (цаашид гэх /НӨУБ/-local authority[2])  нь өөрийн нутаг дэвсгэрийн хэмжээний эдийн засаг, нийгмийн асуудлыг бие даан шийдвэрлэх, энэхүү эрх хэмжээний асуудлыг дээд шатны байгууллага шийдвэрлэхийг Үндсэн хуулиар хориглосон.
Энэ бол иргэд, түүний төлөөлөгчид (local agency[3]) төрийн хэрэгт оролцож байгаа төдийгүй, өөрсдийн амьдралын нийтлэг асуудлыг бие даан шийдвэрлэх үндсэн хуулийн эрх зүйн зохицуулалт, үзэл санаа мөн. Гэвч энэхүү үзэл санаа нь орон нутгийн түвшинд төдийлөн хэрэгжихгүй, тунхагийн шинж чанартай байсаар байна. Тиймээс судлаач миний илтгэлийн зорилго нь орон нутгийн түвшинд иргэдийн зүгээс тухайн шатны Иргэд нийтийн хурал /ИНХ/, иргэдийн төлөөлөгчдийн хурал /ИТХ/-ын шийдвэр гаргалтанд иргэдийн саналыг тусгахад чиглэсэн болно.

Орон нутгийн шийдвэр гаргалт
Нутгийн өөрөө удирдах ёс
Харьцуулсан судалгаа