1990-ээд оны сүүлчээс эхлэн Дэлхийн Банк, Азийн Хөгжлийн Банк, АНУ-ын Олон Улсын Хөгжлийн Агентлаг, Германы Техникийн хамтын ажиллагааны Нийгэмлэг, Ханнс Зайделийн Сан, Японы Олон Улсын Хамтын Ажиллагааны Агентлаг зэрэг байгууллагууд хэдэн арван сая долларын хөрөнгийг Монголын шүүхийн “шинэтгэлд” зориулжээ.
Эдгээр олон улсын хандивлагч байгууллага, хөгжлийн банкууд ийнхүү шинэтгэлийг дэмжих болсон нь Mонголын эдийн засгийг хөгжүүлж, “эрх зүйт ёс”-ыг хэрэгжүүлэх гэсэн үзэл санаанаас үүдэлтэй юм. “Эрх зүйт ёс” нь хэрэг, маргааныг голч, шударгаар, тууштай шийдвэрлэнэ гэсэн олон нийтийн итгэл найдварыг хүлээсэн, зөв ажиллагаа бүхий хараат бус шүүхээс хамаарч байдаг.

Гэвч “шинэтгэл” эхлээд арваад жил өнгөрсөн боловч Монгол Улсын шүүхийн тогтолцоонд итгэх олон нийтийн итгэл маш доод түвшинд байсаар байна. Түүгээр ч үл барам шинэтгэлийн хугацаанд иргэд шүүхийн байгууллагад улам бүр таагүй хандах болж, ялангуяа Улсын Дээд Шүүх болон Үндсэн хуулийн Цэцэд итгэх тэдний итгэл “навс унажээ.”

Саяхан улсын хэмжээнд иргэдийн шүүхэд хандах байдлыг судалж үзэхэд Монголчуудын дөнгөж 28 хувь нь шүүхэд очсон тохиолдолд асуудлаа шударгаар шийдүүлж чадна гэж итгэдэг гэсэн байна. Гэтэл үүний эсрэгээр 85 хувь нь шүүх хөрөнгө чинээ, төрийн албан тушаал, садан төрлийн болон найз нөхдийн холбоо, компани уу, хувь хүн үү гэдгийг харж шийдвэр гаргадаг гэж үзжээ. Мөн үүнтэй адилаар 75 хувь нь шүүхийн шийдвэр улс төрийн нөхцөл байдлыг харгалзан үзэх, шүүгчийн хувийн ашиг сонирхол, төрийн албан тушаалтан зэргийн нөлөөлөлд ордог гэжээ.

шүүх, шүүхийн шинэтгэл, шүүхийн хараат бус байдал, шүүхийн бие даасан байдал, шүүхийн шинэтгэлийн нөхцөл байдал, шүүхийн нэр хүнд, шүүхийн нээлттэй, ил тод байдал