Бүтээлийн нэр
Хуульд тусгайлан заасан захиргааны байгууллагаас нийтийн эрх зүйн чиг үүргийг хэрэгжүүлэхтэй холбогдон үүссэн маргаан
Зохиогч
Отгонтуяагийн Тэнхлүүн
Хэлбэр
Магистрын ажил
Салбар
Захиргааны эрх зүй, Захиргааны процессын эрх зүй
Бүтээлийн товч
Энэхүү судалгаагаар захиргааны байгууллага хоорондын эрх зүйн маргааныг хэрхэн тодорхойлж, зохицуулсан, мөн эрх зүйн хэрэглээний чиг хандлага, хэрэгцээ шаардлагаа даган захиргааны процессын эрх зүйн хуулийн шинэчилсэн найруулгад орсон шинэчлэлүүд болон хуульд заасан шаардлагууд практикт хэрхэн хэрэгжиж буй байдлыг судлав. Түүнчлэн шүүх энэ төрлийн маргааныг шийдвэрлэхдээ хуульд заасан үндэслэл, шаардлагыг хэрхэн тайлбарлаж хэрэглэж байгааг тогтоох, захиргааны байгууллага шүүхэд нэхэмжлэл гаргах эрхийн талаарх судлаачдын байр суурь, хуулийн зохицуулалтыг боловсронгуй болгох арга зам, хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаанд анхаарах асуудлуудыг тодруулахыг зорьсон болно.
Түлхүүр үг
Захиргааны байгууллага хоорондын маргаан, захиргааны хэргийн шүүх, захиргааны байгууллагын нэхэмжлэл, хууль тусгайлан заасан, нийтийн эрх зүйн чиг үүрэг, объектив эрхийн хяналт, захиргааны байгууллага, нийтийн эрх зүйн хуулийн этгээд, нутгийн өөрөө удирдах байгууллага, гүйцэтгэх засаглал.
Бичигдсэн огноо
2025
Хуудсын тоо
91
Хэл
Монгол
Бүтээл
Бүрэн эхээр нь үзэх
Байршуулсан огноо
2025-05-30
Товч мэдээлэл үзсэн
77
Бүрэн эхээр нь үзсэн
3
Эшлэлийн тоо
127
Санал болгож буй эшлэлийн загвар
О.Тэнхлүүн “Хуульд тусгайлан заасан захиргааны байгууллагаас нийтийн эрх зүйн чиг үүргийг хэрэгжүүлэхтэй холбогдон үүссэн маргаан” (2025), ... дахь/дэх тал. Legaldata-аас унших боломжтой: https://legaldata.mn/b/2412
Цуглуулганд нэмэх
Бүтээлийг цуглуулгандaa нэмэхийн тулд нэвтэрсэн байх шаардлагатай.
Бүртгэлтэй бол нэвтрэх | Бүртгэлгүй бол бүртгүүлэх
Эшлэлүүд
  1. Ш.Цогтоо, Монгол Улсын Захиргааны эрх зүй, 2021 он, 25 дахь тал “Захиргаа гэх нэр томьёог өргөн утгаар нь Ерөнхийлөгчийн захиргаа, Засгийн газар, түүний яам агентлагууд, аймаг нийслэл, сум дүүргийн ЗДТГ, нутгийн өөрийн удирдлага, тэрчлэн үйлдвэр, албан байгууллага, төрийн болоод төрийн бус компани, худалдааны болоод худалдааны бус байгууллагуудын ажлын албадын төв хэсгийг эрхлэн удирдах газрыг ярианы хэлэнд хэлбэржүүлсэн ерөнхий түгээмэл нэршил гэж ойлгож болно.”
  2. С.Нарангэрэл, Монгол Улсын хууль зүйн нэвтэрхий толь бичиг, УБ, 2015 он, 206 дахь тал “Захиргааны байгууллага - зохион байгуулалтын бүтцийн бие даасан хэсэг; хуваарилж эрхлүүлсэн үйл ажиллагааны хариуцлагыг өөртөө хүлээсэн нэгдэл; тодорхой чиг үүрэгтэй; тодорхой эрх хэмжээ бүхий захиргааны эрх зүйн субьект, захиргааны этгээд.”
  3. Монгол Улсын Үндсэн хууль (1992)-ийн Дөчин наймдугаар зүйлийн 1.
  4. Б.Чимид, Үндсэн хуулийн үзэл баримтлал, хоёр дахь хэвлэл, УБ, 2017 он, 282 дахь тал.
  5. Г.Банзрагч, Захиргааны процессын эрх зүй, хоёр дахь хэвлэл, УБ, 2023 он, 26 дахь тал.
  6. Г.Мөнхтулга, Г.Мөнхсайхан, Захиргааны процессын эрх зүй: Эрх зүйн урьдчилсан хамгаалалт, УБ, 2020 он, 70 дахь тал.
  7. Ш.Цогтоо, Монгол Улсын Захиргааны эрх зүй, 2021 он, 27 дахь тал “Нийтийн эрх зүй хэмээх ойлголтод Үндсэн хуулийн эрх зүй, олон улсын эрх зүй, захиргааны эрх зүй, шашны эрх зүй, эрүүгийн эрх зүй хамаардаг бол хувийн эрх зүйн төрөлд өмчийн эрх зүй, гэр бүлийн эрх зүй, зохиогчийн эрх зүй, банкны эрх зүй, үнэт цаасны эрх зүй багтдаг. Энэхүү ангилал нь нийтийн захиргааны байгууллагууд үйл ажиллагаагаа хувийн өмчийн байгууллагаас зааглаж ялгах хууль зүйн үндэслэл болж өгнө.”
  8. Г.Банзрагч, Захиргааны процессын эрх зүй, хоёр дахь хэвлэлт, УБ, 2023 он, 26 дахь тал.
  9. Г.Банзрагч, “Герман-Монголын захиргааны процессын эрх зүйн харьцуулалт,” legaldata.mn, 2007 он, 4 дэх тал.
  10. Г.Банзрагч, “Монгол Улсын захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын тухайд,” Шүүх эрх мэдэл сэтгүүл №1, УБ, 2016 он, 118 дахь тал.
  11. П.Одгэрэл, Захиргааны эрх зүйн ерөнхий анги, 3 дахь хэвлэл, УБ, 2016 он, 94-95 дахь тал.
  12. Хууль зүйн үндэсний хүрээлэн, Нийтийн эрх зүйд холбогдох судалгааны тайлангийн эмхэтгэл, XI боь, УБ, 2022 он, 8 дахь тал.
  13. А.Эрдэнэцогт, Монгол Улсын захиргааны процессын эрх зүй, 3 дахь хэвлэлт, УБ, 2022 он, 61 дэх тал.
  14. Ш.Цогтоо, Монгол Улсын Захиргааны эрх зүй, УБ, 2021 он, 135 дахь тал.
  15. М.Батсуурь, “Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх ажиллагааны тухай хуулийг харьцуулсан эрх зүйн үүднээс авч үзэх нь,” Шүүх эрх мэдэл сэтгүүл №01, 2017 он, 9 дэх тал.
  16. Д.Сүнжид, “Захиргааны ерөнхий хууль, захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасан шүүхийн хяналтын үзэл баримтлал,” legaldata.mn, 2018 он, 3 дахь тал.
  17. М.Батсуурь, “Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх ажиллагааны тухай хуулийг харьцуулсан эрх зүйн үүднээс авч үзэх нь,” Шүүх эрх мэдэл сэтгүүл №01, 2017 он, 9 дэх тал.
  18. С.Нарангэрэл, Монгол Улсын хууль зүйн нэвтэрхий толь бичиг, УБ, 2015 он, 9 дэх тал.
  19. Tsogt Tsend, Development of Administrative Litigation in Mongolia: From Administrative Control to Court Remedy? Doctoral Dissertation, 2017, Nagoya University Graduate School of Law, p.180-184.
  20. Ц.Цогт, Захиргааны хэргийн шүүх, УБ, 2019 он, 24 дэх тал.
  21. Дам эшлэв: Ule, Verwaltung und Verwaltungsgerichtsbarkeit, х.578.
  22. П.Баттулга, Т.Мөнх-Эрдэнэ, Оюуны Инноваци ТББ, “Нийтийн ашиг сонирхлыг төлөөлөн захиргааны хэргийн шүүхэд нэхэмжлэл гаргах эрх”, legaldata.mn, 2018, 6 дахь тал.
  23. Өрсөлдөөний тухай хууль (2010)-ийн 15 дугаар зүйлийн 15.1.7 “өрсөлдөөний тухай хууль тогтоомжийг зөрчиж гаргасан төрийн захиргааны байгууллага, нутгийн өөрөө удирдах болон нутгийн захиргааны байгууллагын шийдвэрийг хүчингүй болгуулах саналыг холбогдох дээд байгууллага, албан тушаалтан, захиргааны хэргийн шүүхэд гаргаж шийдвэрлүүлэх;”
  24. Төрийн албаны тухай хууль (2002)-ийн 39 дүгээр зүйлийн 39.7 “Төрийн албаны төв байгууллагын шийдвэрийг эс зөвшөөрсөн тал уг шийдвэр гарснаас хойш 30 хоногийн дотор шүүхэд гомдол гаргаж болно.”
  25. Г.Банзрагч, “Монгол Улсын захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын тухайд,” Шүүх эрх мэдэл сэтгүүл №1, УБ, 2016 он, 123 дахь тал.
  26. Jason Marisam, "Interagency Administration," Arizona State Law Journal 45, №1, 2013, p. 189-201.
  27. “Judicial Resolution of Inter-Agency Legal Disputes,” Yale Law Journal, volume 89, Issue: 8, 1980, p. 1610.
  28. Захиргааны байгууллагаас гаргасан нэхэмжлэл нь нийтийн ашиг сонирхлыг төлөөлсөн эсхүл захиргааны байгууллагын хэрэгжүүлэх нийтийн эрх зүйн чиг үүрэгтэй холбоотойгоор үүссэн маргааны аль нь болохыг зөв ялгаж тогтоох шаардлага бий.
  29. Эрх зүйн харилцаанд оролцогч субьектүүдийн эрх, үүрэг болон тэдгээрийн эрх зүйн байдлыг тодорхойлон зохицуулж буй хэм хэмжээ, зарчмуудын нийлбэр.
  30. Монгол Улсын Үндсэн хууль (1992)-ийн Жаран хоёрдугаар зүйлийн 2 дахь хэсэг “Нутгийн өөрөө удирдах байгууллагын эрх хэмжээний асуудлыг дээд шатны байгууллага нь шийдвэрлэж үл болно. Хэрэв нутаг дэвсгэрийн амьдралын тодорхой асуудлыг шийдвэрлэх талаар хууль, төрийн зохих дээд байгууллагын шийдвэрт тухайлан заагаагүй бол нутгийн өөрөө удирдах байгууллага Үндсэн хуульд нийцүүлэн бие даан шийдвэрлэж болно.”
  31. М.Батсуурь, “Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх ажиллагааны тухай хуулийг харьцуулсан эрх зүйн үүднээс авч үзэх нь,” Шүүх эрх мэдэл сэтгүүл №01, 2017 он, 10 дахь тал.
  32. Энэ талаар хоёрдугаар бүлэгт авч үзнэ.
  33. T.Мөнх-Эрдэнэ, “Монгол Улсын захиргааны хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаан дахь нэхэмжлэлийн төрлүүд, тэдгээрт тавигдах урьдчилсан нөхцөлийг ХБНГУ-ын захиргааны шүүхийн тухай хуулийн жишээн дээр харьцуулах нь,” legaldata.mn, 2016 он, 9 дэх тал.
  34. Мөн тэнд, 10 дахь тал.
  35. Г.Банзрагч, Захиргааны процессын эрх зүй, хоёр дахь хэвлэлт, УБ, 2023 он, 89-90 дэх тал.
  36. Ц.Цогт, Захиргааны хэргийн шүүх, 2019 он, 25 дахь тал.
  37. А.Эрдэнэцогт, Монгол Улсын захиргааны процессын эрх зүй, 3 дахь хэвлэлт, УБ, 2022 он, 247 дахь тал.
  38. Г.Банзрагч, Захиргааны процессын эрх зүй, хоёр дахь хэвлэлт, УБ, 2023 он, 163-164 дэх тал.
  39. ЗХШХШтХ (2016)-ийн 52 дугаар зүйлийн 52.5.1, 52.5.6.
  40. ЗХШХШтХ (2016)-ийн 52 дугаар зүйлийн 52.5.1, 52.5.2.
  41. ЗХШХШтХ (2016)-ийн 52 дугаар зүйлийн 52.5.1, 52.5.3; 52.5.6, 106 дугаар зүйлийн 106.3.3.
  42. Г.Банзрагч, Захиргааны процессын эрх зүй, хоёр дахь хэвлэлт, УБ, 2023 он, 238 дахь тал.
  43. Ш.Цогтоо, Монгол Улсын захиргааны эрх зүй, УБ, 2021 он, 26 дахь тал.
  44. Мөн тэнд.
  45. Ц.Цогт, Захиргааны хэргийн шүүх, УБ, 2019 он, 25 дахь тал.
  46. Хуулиар тусгайлан эрх олгогдсон гэдгээр ЗХШХШтХ-ийн 18 дугаар зүйлийн 18.3-т заасан шаардлагыг хангасан байгууллагаас “нийтийн ашиг сонирхол”-ыг төлөөлөн нэхэмжлэл гаргаж байна уу, эсхүл ЗХШХШтХ-ийн 52 дугаар зүйлийн 52.5.4-т заасан үндэслэл болох “хууль зөрчигдсөн, эсхүл нийтийн эрх зүйн чиг үүргээ хэрэгжүүлэх боломжгүйд хүрсэн”-ээс үүдэлтэй нэхэмжлэл (захиргаа хоорондын маргаан) гаргасны аль нь болохыг тухайн хэрэг маргааны нөхцөлөөс хамааран ялган тодорхойлох шаардлагатай. Зарим захиргааны байгууллагад зөвхөн өөрийн хэрэгжүүлэх боломжгүйд хүрсэн “нийтийн эрх зүйн чиг үүрэг”-тэй холбоотойгоор нэхэмжлэл гаргах эрхийг олгосон байдаг бол цөөн тохиолдолд уг агуулгаар ч төдийгүй нийтийн ашиг сонирхлыг хамгаалах, төлөөлөх үүднээс шүүхэд нэхэмжлэл гаргах эрхийг олгосон байна.
  47. Материаллаг хуулиар нийгмийн харилцаанд оролцож буй субьектуудын эдлэх эрх, хүлээх үүргийг тодорхойлон зохицуулдаг.
  48. УДШ-ийн 2019 оны 02 дугаар сарын 18-ны өдийн 45 дугаар тогтоол, https://shuukh.mn/single_case/1750?daterange=2019-02-18%20-%202019-02-18&id=3&court_cat=3&bb=1, [Сүүлд үзсэн: 2025.03.19].
  49. УДШ-ийн 2019 оны 9 дүгээр сарын 09-ний өдрийн 0252 дугаар тогтоол, https://shuukh.mn/single_case/1983?daterange=2019-01-01%20-%202019-12-24&id=3&court_cat=3&bb=1, [Сүүлд үзсэн: 2025.03.19].
  50. ЗХХШтХ-ийн 4 дүгээр зүйлийн 4.1 дэх хэсэгт захиргааны хэргийн шүүхийн хянан шийдвэрлэх маргаан буюу гаргасан захиргааны актад нь холбогдуулан хариуцагчаар татах захиргааны байгууллагуудыг “яам, агентлаг, Төрийн албаны зөвлөл, Монголбанк” гэх мэтээр жагсаан, нэрлэн заадаг байсан.
  51. Д.Сүнжид, “Захиргааны ерөнхий хууль,” legaldata.mn, 2016 он, 4 дэх тал.
  52. Өмнөх жагсаалтын зарчмыг халж захиргааны байгууллагыг үйл ажиллагааны чиглэлээр нь төрөлжүүлэн хувааж, ҮХЦ, Хүний эрхийн үндэсний комисс, шүүх, прокурорын байгууллагыг хуульд заасан эрх мэдэл буюу гэмт хэрэг, эрх зүйн маргаан хянан шийдвэрлэх онцгой бүрэн эрхийнхээ дагуу гаргасан шийдвэрээс бусад захиргааны чиг үүрэг, шийдвэртэй нь холбогдуулан захиргааны байгууллагад тооцох болсон зэргээр ойлголтын зөрүүг арилгасан чухал ач холбогдолтой өөрчлөлтийг оруулж ирсэн.
  53. Ц.Цогт, Захиргааны хэргийн шүүх, УБ, 2019 он, 25 дахь тал.
  54. А.Эрдэнэцогт, Монгол Улсын захиргааны процессын эрх зүй, УБ, 2022 он, 180 дахь тал.
  55. П.Одгэрэл, Захиргааны эрх зүйн ерөнхий анги, 3 дахь хэвлэл, УБ, 2016 он, 97-98 дахь тал.
  56. Төрийн албаны тухай хууль (2017)-ийн 66 дугаар зүйлийн 66.1.3.
  57. Д.Батболд, Нийтийн эрх зүй дэх тулгамдсан асуудал, хоёр дахь хэвлэл, УБ, 2018 он, 134-135 дахь тал.
  58. НдЗХАШШ-ийн 2021 оны 11 сарын 30-ны өдрийн 128/ШШ2021/0800 дугаар шийдвэр, https://shuukh.mn/single_case/8613?start_date=&end_date=&id=1&court_cat=3&bb=1, [Сүүлд үзсэн: 2025.02.06]
  59. Б.Адъяасүрэн, “Төрийн захиргааны байгууллагаас Төрийн албан зөвлөлийн шийдвэрийг эс зөвшөөрч гаргасан нэхэмжлэлийг шүүх хүлээн авах үндэслэлийг оновчтой болгож өөрчлөх нь,” Монголын төр, эрх зүй сэтгүүл №108, 2024 он, 63-64 дэх тал.
  60. Нийслэлийн Захиргааны хэргийн шүүхийн Шийдвэрийн сан.
  61. Монгол Улсын шүүхийн Шийдвэрийн цахим сан.
  62. 2013 оны 12 дугаар сарын 28-ны өдрийн Шүүх байгуулах тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгаар Нийслэлийн Захиргааны хэргийн шүүхийг нэршлийн хувьд Захиргааны хэргийн анхан шатны 20 дугаар шүүх, 2015 оны 06 дугаар сарын 19-ний өдрийн Шүүх байгуулах тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгаар НдЗХАШШ хэмээн өөрчлөн нэрлэсэн.
  63. “Танилцуулга”, Улаанбаатар Төмөр- зам ХНН-ийн цахим хуудас, https://www.ubtz.mn/about/11689f147b796161fdbfece681a9dd2ad7, (Сүүлд үзсэн: 2025.03.13). 
  64. “Эрхэн зорилго, зорилт”, Иргэний нисэхийн ерөнхий газрын цахим хуудас ,https://www.mcaa.gov.mn/category/7, (Сүүлд үзсэн: 2025.03.13).
  65. УДШ-ийн 2005 оны 12 дугаар сарын 17-ны өдрийн 02 дугаар тогтоол.
  66. УДШ-ийн 2006 оны 11 дүгээр сарын 06-ны өдрийн 75 дугаар тогтоол; УДШ-ийн 2006 оны 12 дугаар сарын 15-ны өдрийн 92 дугаар тогтоол.
  67. УДШ-ийн 2008 оны 01 дүгээр сарын 07-ны өдрийн 06 дугаар тогтоол.
  68. УДШ-ийн 2015 оны 4 дүгээр сарын 30-ны өдрийн 220 дугаар тогтоол.
  69. УДШ-ийн 2013 оны 5 дугаар сарын 20-ний өдрийн 95 дугаар тогтоол.
  70. Г.Банзрагч, Захиргааны процессын эрх зүй, хоёр дахь хэвлэлт, УБ, 2023 он, 96 дахь тал.
  71. Н.Хулан, “Автомашин ачилтын компаниуд Захиргааны ерөнхий хуульд заасан эрх шилжүүлэн авсан этгээд мөн үү?” legaldata.mn, 2023, 3 дахь тал.
  72. Н.Баярмаа, “Монгол Улсын төрийн байгууллагын эрх зүйн байдал,” legaldata.mn, 2021, 14 дэх тал.
  73. ЗХШХШтХ (2016)-ийн 3 дугаар зүйлийн 3.1.3.
  74. ЗХШХШтХ (2016)-ийн 52 дугаар зүйлийн 52.5.4.
  75. УДШ-ийн 2019 оны 9 дүгээр сарын 09-ний өдрийн 252 дугаар тогтоол, https://shuukh.mn/single_case/1983?daterange=2019-09-09%20-%202019-09-09&id=3&court_cat=3&bb=1.
  76. УДШ-ийн 2018 оны 4 дүгээр сарын 30-ны өдрийн 198 дугаар тогтоол, https://shuukh.mn/single_case/1382?daterange=2018-04-30%20-%202018-04-30&id=3&court_cat=3&bb=1.
  77. УДШ-ийн 2019 оны 02 дугаар сарын 18-ны өдрийн 45 дугаар тогтоол, https://shuukh.mn/single_case/1750?daterange=2019-02-18%20-%202019-02-18&id=3&court_cat=3&bb=1.
  78. УДШ-ийн 2017 оны 11 дүгээр сарын 08-ны өдрийн 445 дугаар тогтоол, https://shuukh.mn/single_case/1094?daterange=2017-11-08%20-%202017-11-08&id=3&court_cat=3&bb=1.
  79. УДШ-ийн 2017 оны 11 дүгээр сарын 21-ний өдрийн  478 дугаар тогтоол, https://shuukh.mn/single_case/1119?daterange=2017-11-21%20-%202017-11-21&id=3&court_cat=3&bb=1.
  80. УДШ-ийн 2018 оны 02 дугаар сарын 26-ны өдрийн 91 дүгээр тогтоол, https://shuukh.mn/single_case/1254?daterange=2018-02-26%20-%202018-02-26&id=3&court_cat=3&bb=1.
  81. УДШ-ийн 2018 оны 12 дугаар сарын 17-ны өдрийн 498 дугаар тогтоол, https://shuukh.mn/single_case/1685?daterange=2018-12-17%20-%202018-12-17&id=3&court_cat=3&bb=1.
  82. УДШ-ийн 2024 оны 01 дүгээр сарын 08-ны өдрийн 07 дугаар тогтоол, https://shuukh.mn/single_case/3210?daterange=2024-01-08%20-%202024-01-08&id=3&court_cat=3&bb=1.
  83. УДШ-ийн 2024 оны 4 дүгээр сарын 22-ны өдрийн 44 дүгээр тогтоол, https://shuukh.mn/single_case/3238?daterange=2024-04-22%20-%202024-04-22&id=3&court_cat=3&bb=1.
  84. УДШ-ийн 2018 оны 5 дугаар сарын 21-ний өдрийн 236 дугаар тогтоол, https://shuukh.mn/single_case/1395?daterange=2018-05-21%20-%202018-05-21&id=3&court_cat=3&bb=1.
  85. ЗХДЗШШ-ийн 2019 оны 10 сарын 31-ний өдрийн 0701 дүгээр тогтоол.
  86. ЗХДЗШШ-ийн 2021 оны 09 сарын 30-ны өдрийн 0577 дугаар тогтоол.
  87. ЗХДЗШШ-ийн 2017 оны 10 сарын 11-ний өдрийн 0723 дугаар тогтоол.
  88. НдЗХАШШ-ийн 2018 оны 4 дүгээр сарын 06-ны өдрийн 221 дүгээр шийдвэр, https://shuukh.mn/single_case/5449?daterange=2018-04-01%20-%202018-04-07&id=1&court_cat=3&bb=1, (Сүүлд үзсэн: 2025.04.10).
  89. ЗХДЗШШ-ийн 2020 оны 12 сарын 23-ны өдрийн 0003 дугаар тогтоол; 2021 оны 07 сарын 07-ны өдрийн 0432 дугаар тогтоол.
  90. ЗХДЗШШ-ийн 2022 оны 09 сарын 08-ны өдрийн 0729 дүгээр тогтоол; 2021 оны 05 сарын 20-ны өдрийн 0327 дугаар тогтоол.
  91. ЗХДЗШШ-ийн 2021 оны 10 сарын 28-ны өдрийн 0660 дугаар тогтоол.
  92. ЗХДЗШШ-ийн 2022 оны 05 сарын 17-ны өдрийн 0419 дүгээр тогтоол.
  93. ЗХШХШтХ-ийн (2016)-ийн 3 дугаар зүйлийн 3.1.9 “"захиргааны хэргийн шүүхэд нийтийн ашиг сонирхлыг төлөөлөх эрх бүхий этгээд" гэж хуулиар эрх олгогдсон этгээд, энэ хуулийн 18.3-т заасан шаардлага хангасан төрийн бус байгууллагыг;”
  94. ЗХШХШтХ (2016)-ийн 18 дугаар зүйлийн 18.3.1.
  95. ЗХШХШтХ (2016)-ийн 18 дугаар зүйлийн 18.3.2.
  96. П.Баттулга “Нийтийн ашиг сонирхлыг төлөөлөн захиргааны хэргийн шүүхэд нэхэмжлэл гаргах эрх,” legaldata.mn, 2016 он, 6-7 дахь тал.
  97. УДШ, Хууль хэрэглээний нэгдмэл байдал: Улсын дээд шүүхийн тайлбарын эмхэтгэл, 2024 он, 183 дахь тал.
  98. Г.Банзрагч, "Захиргааны хэргийн шүүхийн хяналтын хүрээг өргөжүүлэх үү, хязгаарлах уу?”, Монголын төр, эрх зүй сэтгүүл, №108, 2024 он, 08 дахь тал.
  99. Прокурорын тухай хууль (2017) 11 дүгээр зүйлийн 11.1 дэх хэсэг.
  100. Прокурорын тухай хууль (2017) 12 дүгээр зүйлийн 12.1 дэх хэсэг.
  101. А.Эрдэнэцогт, Монгол Улсын захиргааны процессын эрх зүй, 3 дахь хэвлэл, 2023 он, 195 дахь тал.
  102. П.Баттулга Т.Мөнх-Эрдэнэ Оюуны Инноваци ТББ “Нийтийн ашиг сонирхлыг төлөөлөн захиргааны хэргийн шүүхэд нэхэмжлэл гаргах эрх,” legaldata.mn, 2018 он, 54 дэх тал.
  103. Basic Law for the Federal Republic of Germany (1949), art. 94(1) no.3 “in the event of disagreements concerning the rights and duties of the Federation and the Länder, especially in the execution of federal law by the Länder and in the exercise of federal oversight.”
  104. Act on the Federal Constitutional Court (1993), sec. 13(7) “in cases of disagreement concerning the rights and obligations of the Federation and the Länder, in particular with regard to implementation of federal law by the Länder and the exercise of federal supervision (Article 94(1) no. 3 and Article 84(4) second sentence of the Basic Law).”
  105. R. Jaeger and Dr. S. Broß., The relations between the Constitutional Courts and the other national courts, including the interference in this area of the action of the European courts, Report of the Constitutional Court of the Federal Republic of Germany, 2001, p.7.
  106. Act on the Federal Constitutional Court (1993), sec. 71(1) no.1.
  107. Act on the Federal Constitutional Court (1993), sec. 71(1) no.2.
  108. Act on the Federal Constitutional Court (1993), sec. 71(1) no.3.
  109. Code of Administrative Court Procedure (1991).
  110. Холбооны улсын Захиргааны хэргийн шүүх нь ХБНГУ-ын Захиргааны хэргийн хяналтын шатны шүүх бөгөөд захиргааны эрх зүйн салбарын маргааныг хяналтын журмаар, мөн хуульд заасан тодорхой хэрэг маргааныг анхан шатны журмаар шийдвэрлэдэг.
  111. Judges of the Federal Administrative Court: Michael Groepper, Ulrike Held-Daab, Ulrich Maidowski, Preventing Backlog in Administrative Justice, Report of the Federal Administrative Court of Germany, 2010, p.2.
  112. Code of Administrative Court Procedure (1991), sec. 47(2) “Applications may be made by any natural person or body corporate claiming to have been aggrieved by the legal provision or its application, or that he/she will be aggrieved within the foreseeable future, or by any public authority within one year of announcement of the legal provision. It shall be directed against the corporation, institution or foundation which issued the legal provision. The Higher Administrative Court may grant to the Land and other bodies corporate under public law whose competence is touched by the legal provision an opportunity to be heard on the matter within a specified period of time.”
  113. Administrative Case Litigation Act (Act No. 139 of 1962).
  114. Ichiro Ogawa, “Judicial Review of Administrative Actions in Japan”, Washington law Review, Vol. 43, 1968, p.1076.
  115. Ichiro Ogawa, “Judicial Review of Administrative Actions in Japan”, Washington law Review, Vol. 43, 1968, p.1077.
  116. Tsogt Tsend, “Development of Administrative Litigation in Mongolia: From Administrative Control to Court Remedy?” Doctoral Dissertation, Nagoya University Graduate School of Law, 2017, p.165.
  117. Б.Дөлгөөн, “Шүүхийн шийдвэрт дүн шинжилгээ хийх аргачлал (Горхи тэрэлжийн байгалийн цогцолборт газрын хамгаалалтын захиргааны нэхэмжлэлтэй, Төв аймгийн Эрдэнэ сумын засаг даргад холбогдох шүүхийн шийдвэрийн дүн шинжилгээний хамт),” legaldata.mn, 2024, 10 дахь тал.
  118. Мөн тэнд, 12 дахь тал.
  119. Act on the Authority of the Minister of Justice over Suits Relating to the Interests of the State (Act. No.194 of 1947), art. 1.
  120. Act No. 194 of 1947, art. 2.
  121. Act No. 194 of 1947, art. 5(1).
  122. Act No. 194 of 1947, art. 6-3(2).
  123. Kars J. de Graaf, Albert T. Marseille and Marc Wever, “Rebalancing indirect judicial review of administrative action in the Netherlands,” Indirect Judicial Review in Administrative Law, 2022, p.118.
  124. Мөн тэнд, 118 дахь тал, “Захирамжаас гадна захиргааны үйл ажиллагааны зарим хэлбэрийг мөн адил шүүхээс хянан шалгах боломжтой.”
  125. Kars de Graaf, Bert Marseille and Marc Wever, “Pure administrative disputes. Towards a separate procedural regulation?” 2018, p.2-5.
  126. IC van der Vlies, RJGM Widdershoven, Ph.M. Langbroek et al., “Administrative Disputes,” Deventer: Tjeenk Willink 1999.
  127. Kars de Graaf, Bert Marseille and Marc Wever, “Pure administrative disputes. Towards a separate procedural regulation?” 2018, p.19

 

МЭДЭЭ, МЭДЭЭЛЭЛ

2025 оны 5 дугаар сарын эрэлттэй бүтээлийн чансаа

1 day ago

S2EP20. Б.Дөлгөөн & Н.Хулан: Захиргааны хэм хэмжээний акттай холбоотой маргаан шийдвэрлэсэн шүүхийн шийдвэрийн судалгаа

1 week ago

Д.Ганзориг - "Хуульчдын холбоо ба Захиргааны эрх зүй" сэдэвт хүндэтгэлийн лекц

1 week ago

“Хиймэл оюун ба эрх зүйн тогтолцоо” олон улсын эрдэм шинжилгээний хурал

2 weeks ago

Бусад мэдээ, мэдээлэл

ШҮҮХИЙН ШИЙДВЭРИЙН ХУРААНГУЙ

Бүгд